Page 21 - BAĞLAMA 9

Bağlamanın Tarihsel Gelişimi

a) Bağlamada Geleneksel Perde İsimleri
Bağlama, hakkında pek çok araştırma ve inceleme yapılmış halk çalgılarından biridir. Bağlamanın
yapısı, malzemesi, tarih sürecinde geçirdiği değişimler, bağlamada bulunan perdelerin değişimleri
de bu araştırmaların inceleme alanı olmuştur.
Bağlama, âşıklık geleneğinin olmazsa olmaz çalgısıdır. Bu yüzden bağlama üzerindeki perdeler,
bağlanışı ve perdelerin klavye üzerinde bulunan yerlerine göre de farklı adlar almıştır. Günümüzde
bağlamadaki perde isimleri, evrensel müzik diline göre adlandırılmıştır (la, si, do vb.). Geleneksel
yönden bakıldığında bazı yörelerde tasavvufi boyut başta olmak üzere farklı adlandırmalar da
yapılmıştır.
Azeri müziğinde görülen “sağır, perde, baş perde, ayak perde, divani perde, şah perde” gibi
perde adlandırmaları, Anadolu’da bazı yörelerde de kullanılır. Bu isimler, âşıklık geleneğinde
kullanılmasına rağmen teknik olarak evrensel isimlendirilmeler kullanılır.

Bilgi Notu

Bağlama tekne, kapak, sap ve burgu bölümlerinden oluşur. Sapın, tekne ile birleştiği yerden
burguların olduğu yere kadar olan bölümüne sap boyu denir.
Bağlama; bazı yörelerde insana benzetildiği için halk arasında bu bölümlerin farklı adlandırmaları
da mevcuttur. Tekne bölümüne gövde; kapak bölümüne döş, göğüs; sap bölümüne kol; burgu
bölümüne ise kulak denilmesi bu halk adlandırmalarına örnek olarak gösterilebilir.

Etkinlik 3

• Sap • Tekne • Burgu • Kapak

Aşağıda görselleri verilen bağlamanın bölümlerini, yukarıdaki kavramlarla eşleştiriniz.

........................ ........................ ........................ ........................

19