Page 110 - ÇALGI EĞİTİMİ KANUN 9

3. ÜNİTE

3. ÜNİTE: MANDAL ÇALIŞMALARI

3.1. Sol El Basit Mandal Kullanımı

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

1. Kanun sanatçılarının videolarındaki mandal tutuşunu ve kullanımını izleyiniz.
2. Kanun çalan öğretmeninizin mandal tutuşunu ve kullanımını gözlemleyiniz.

3.1.1. Yegâh, Hüseynî-aşiran, Rast, Dügâh, Bûselik Telleri Üzerinde Mandal Çalışması

Kanunun üzerindeki mandallar indirilip kaldırılarak Türk müziği ses sistemindeki bemol ve diyezlerin (ses değiştiri-
ci işaretler) seslendirilmesini sağlar.
Ses Değiştirici İşaretler
Diyez: Önüne geldiği perdeyi inceltir.
Bemol: Önüne geldiği perdeyi kalınlaştırır.
Bekar (Naturel): Diyez ya da bemolle değişikliğe uğrayan perdeyi doğal hâline dönüştürür.

Kanundaki mandalları etkin bir şekilde kullanabilmek için değiştirici işaretleri ve koma değerlerini çok iyi bilmek
gerekmektedir (Tablo 3.1).

Tablo 3.1: Değiştirici İşaretler Tablosu

ARALIĞIN ADI KOMA DEĞERİ DİYEZ İŞARETİ BEMOL İŞARETİ SİMGESİ

KOMA 1 F

EKSİK BAKİYYE 3 E

BAKİYYE 4 B

KÜÇÜK MÜCENNEP 5 S

BÜYÜK MÜCENNEP 8 K

TANİNİ 9 T

ARTIK İKİLİ 12-13 A - A 13
12

BİLGİ NOTU

Mandallar değiştirici işaretleri seslendirmek için kullanılır. Notasyondaki melodi kalıplarının yapısına göre mandal-
lar bazen çalınan notayla birlikte bazen de çalınan notadan önce indirilip kaldırılır.
Notalarda verilmiş olan değiştirici işaretleri çalarken;
• Diyez işaretinin koma değeri kadar mandalın kaldırılmasına,
• Bemol işaretinin koma değeri kadar mandalın indirilmesine,
• Bekar işaretinde mandalların temel konuma getirilmesine,
• Mandalları değiştirirken ses çıkartmamaya dikkat edilmelidir.

108 MANDAL ÇALIŞMALARI