Page 21 - ÇALGI EĞİTİMİ KANUN 9

1. ÜNİTE

Baş Eşik: Burgulara bağlanan tellerin yerleştiği ka- Mandal: Türk müziği ses sistemine göre perde
nallardır. Gürgen, akgürgen, pelesenk gibi sert ağaç- görevi yapan bölümdür. İndirilmek veya kaldırılmak
larından yapılır (Görsel 15). suretiyle müziğin makamına ve seyrine göre sesle-
rin değiştirilmesini sağlar. Kanunda perde görevini
yerine getiren ortalama iki yüz kadar mandal bulu-
Tel Yatağı: Tellerin burgulara giderken geçtiği
oluklu bölümdür. Gürgen, akgürgen, pelesenk gibi nur. Gümüş, alpaka ve pirinçten oluşan bir alaşımın
sert ağaçlardan yapılır (Görsel 1.15). döküm ya da pres yöntemi kullanılarak işlenmesiyle
imal edilir (Görsel 1.16).

Görsel 1.15: Baş eşik ve tel yatağı Görsel 1.16: Mandal

Mandal Tahtası: Üzerine mandalların monte edil- Fileto: Kanunun şık bir görünüme sahip olabilmesi
diği bölümdür. Gürgen ve pelesenk gibi sert ağaçlar- için yapılan süsleme şeritleridir. Çalgının üst kısmının
dan yapılır (Görsel 1.17). zıttı bir renge sahip olan ağaçlardan yapılır (Görsel
1.18).

Görsel 1.17: Mandal tahtası Görsel 1.18: Fileto

Deri: Eşiğin kanuna bastığı bölümdür. Deri, sesin Tel: Mızraplarla dokunulduğunda ses üreten mal-
oluşumunda önemli bir yere sahiptir. 12x40 cm boyu- zemedir. Kanunda her ses grubu için üç tel vardır.
tundadır. Dörde bölünmüştür. Yapımında oğlak, dana Toplamda 24 veya 25 ses bulunan kanuna 72 veya
ve balık derileri kullanılır (Görsel 1.19). 75 arasında tel takılabilir. Günümüzde naylon ve pvf
(polivinil florür) olmak üzere iki çeşit teknolojik tel
kullanılmaktadır. Bu teller; kiriş tellere oranla çok daha
dayanıklı, akort kabiliyeti yüksek ve ses karakteri bakı-
mından üstündür (Görsel 1.20).

Görsel 1.19: Deri Görsel 1.20: Tel

KANUN ÇALMADA TEMEL DAVRANIŞLAR 19