Page 17 - ÇALGI EĞİTİMİ KLASİK KEMENÇE 9

ÜNİTE 1

Yaylı çalgılar iki şekilde icra edilmektedir. Keman, viyolonsel gibi çalgılar “parmak uçlarının
tellere basılması” ile, klasik kemençe gibi çalgılar ise “tırnak tekniği” kullanılarak çalınmaktadır.

1.1.2. Tırnak Tekniği ile Çalınan Yaylı Çalgılar

Tırnak yüzeyinin tellere yandan temas etmesi tekniği ile çalınan yaylı çalgılar, Asya ve
Avrupa’nın çeşitli bölgelerinde karşımıza çıkmaktadır. Kıl kopuz, igil, bızaancı, morin khoor,
kauş, ikili, sarangi, sarinda, gusle, lahuta, gadulka, lyra, lyra calibresa, lijerika, yörük kemanesi,
Kastamonu kemanesi, hegit ve klasik kemençe, tırnak tekniği ile çalınan çalgılardandır.

1. Kıl Kopuz

Orta Asya’da, özellikle Kırgızlarda ve Kazaklarda karşımıza çıkan iki
telli bir çalgıdır. 60 ile 76 cm arasında bir uzunluğa sahiptir. Çalgının
genişliği 13 ile 21 cm arasında değişmektedir. Önden büyük bir
kepçeye, yandan kavisli bir yaya benzemektedir (Bkz. Görsel 1.3).

Görsel 1.3: Kıl kopuz

2. İgil (Egil)

Tuva Türklerinin kullandığı bir çalgıdır. Egil olarak da bilinen ve iki teli
olan çalgı, hem tırnak tekniği ile hem de parmağın et kısmının tele
temas etmesi suretiyle çalınabilmektedir (Bkz. Görsel 1.4).

Görsel 1.4: İgil

3. Kauş (Kavuş)

Gagavuzlara ait bir çalgı olup, üç teli vardır (Görsel 1.46). Armudi bir
yapıya sahip olan çalgı, kısa boyu ve icra biçimi ile Anadolu’da icra
edilen yörük kemanelerine benzemektedir.

Görsel 1.5: Kauş
15