Page 188 - ÇALGI EĞİTİMİ KLARNET 9

4.3. Türk Müziğinde Kullanılan Modal Diziler

Makamsal Diziler:
Türk müziğinde diziler, makamı meydana getiren özel dört ses (tetra-
kord) ve beş sesin (pentakord) birbiri ardına eklenmesiyle oluşturulur.
Dizi dört ses ile başlayıp beş ses ile devam edebilir ya da beş ses ile başla-
yıp dört ses ile devam edebilir. Bu şekilde iki ses grubu peşi sıra kullanı-
larak bir sekizli içerisinde (oktav) makama has perdeleri barındıran dizi
yapılandırılır.

Türk müziğinde müzikal seslerin her birine perde denilir. Bir dizide en
önemli perdeler durak, güçlü ve asma karar perdeleridir. Bir Türk mü-
ziği eserinde sadece makamın gerektirdiği perdeleri kullanmak eserin o
makama ait olduğunu göstermez. Makamı anlayabilmemiz için seyir de-
nilen dizi üzerinde belirli kurallara göre gezinme özelliğinin de olması
gerekir. Seyir üç farklı şekilde olabilir:

1. Çıkıcı seyir
2. İnici ve çıkıcı seyir
3. İnici seyir

Bilgi Notu:
Bilgi Notu:
Koma, sesin kulakla fark edilebilen en küçük parçasıdır. Batı müziğinde
iki ses arası iki eşit parçaya bölünmüştür ve bu parçalar 4,5 komadan
oluşmuştur. (Bkz. Görsel-4.1)

DO RE

1 2 3 4 5 6 7 8 9

4.5 koma 4.5 koma

(Görsel-4.1: Batı müziğinde tam ses aralığı)

186