Page 14 - ÇALGI EĞİTİMİ RİTİM 9

MÜZİK VE RİTİM-I

MÜZİK VE RİTİM-I MÜZİK VE RİTİM-I
1.1.3. Günlük Yaşamda Ritim
Toplumsal yaşamda ve evrende ritmik bir döngü vardır. Yıllar, mevsimler, öğlen, akşam,
yatsı, çocukluk, ergenlik, yaşlılık (Görsel 1.3) gibi yaşamsal döngüler evrensel ritim döngüsü
örneklerinden bazılarıdır. Toplumsal düzenin olması için hareket ve ritim arasında da bir bağ olduğu
görülür. Ritmin bozulduğu ya da durduğu yerde yaşam da biter.
İbn Haldûn; Mukaddime adlı eserinde her şeyin kesintisiz bir süreklilikle hareket, oluşum,
gelişim ve değişim hâlinde olduğunu ve her aşamadaki canlı, cansız unsurların dönüştüklerini
belirtmiştir. Yani yaşam bir ritimdir.
Memeli canlılarda da biyolojik bir saat vardır. Bu saati düzenleyen etkenlerden biri de epifiz
bezidir. Epifiz bezi, bu biyolojik saati yani ritmik düzenlemeyi melanin hormonu ile gerçekleştirir.
O hâlde melanin hormonu günlük ritmin düzenlenmesinde etkendir denilebilir. Öyle ki epifiz bezi
çıkarılan bazı hayvanların günlük yaşam ritimlerini düzenleyemedikleri tespit edilmiştir.

Görsel 1.3: Yaşam döngüsü

Konuyla ilgili okuma metinleri
Okuma Metni

Beş yaşındaki otizmli bir çocukta müzikle tedavi seansı süresince klavye kullanımıyla
müzik yapılması sonucu çocuğun sosyal temasının arttığı görülmüştür. Tedavinin başlarında
sadece 2 dakika süreyle terapistle birlikte klavyeyi paylaştığı hâlde üç seans sonunda bu süre
9 dakikaya çıkmıştır. Ayrıca göz temasının da arttığı kaydedilmiştir.
On bir yaşındaki otizmli çocukla yapılan bir başka çalışmada ise ritmik antrenman
çalışmasıyla baş sallama ve çığlık atma davranış bozukluklarının azaldığı görülmüştür. Beyinde
alfa dalgaları olarak adlandırılan ve gevşeme rahatlama göstergesi sayılabilen elektriksel
aktivitenin artırılması için 40/60 vuru/dakika ritimli müzik kullanılmıştır.
Konuyla ilgili ölçme ve
(Kaynak: ÖZTÜRK Levent ve ERSEVEN Halil, Makamdan Şifaya, s.99.)
değerlendirme çalışmaları
23
Konuyla ilgili etkinlik çalışmaları

TÜRK MÜZİĞİNDE RİTİM YAZISI VE UYGULAMALARI-I TÜRK MÜZİĞİNDE RİTİM YAZISI VE UYGULAMALARI-I MÜZİK VE RİTİM-I
DİNLE-YAZ-UYGULA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI
A) Aşağıda yanlış olarak verilen ifadelerin doğrularını altlarına yazınız.
Bu ünitede usulle ilgili öğrendiğiniz bilgilerden hareketle aşağıdaki etkinlikleri yapınız.
1. Tempo, bir eserin sadece çalınışındaki hızıdır.
A) Yine Bir Gülnihal isimli eseri dinleyiniz. Eserin hangi usulde olduğunu belirleyiniz. ……………………………………………………......................................

2. Ritmik okumaya solfej denir.
B) Semâi usulünde yazılmış olan aşağıdaki etüdün vuruşlarını örnekteki gibi yazınız.
................................................................................................................
3. Metronom gürlüğü gösteren alettir.
Semai
Semâi
3 . œ œ œ œ œ œ . œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ..............................................................................................................
& 4 œ œ . œ œ œ œ œ J
#
B) Aşağıdaki cümleleri boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazarak tamamlayınız.
Düm Tek Tek Tek
Tek
Düm
1. İki yada daha fazla zamanın bir araya gelerek düzenli aralıklarla tekrar etmesine ............................. denir.
5 2. Seslerin ve susların uzadığı zaman bütünlüğüne ............................. denir.
˙ Œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ . œ œ ˙ Œ
& œ # œ œ œ œ
3. Aristo ritmi ‘‘ ............................. ’’ şeklinde tanımlar.

C) Aşağıda temel müzik bilgileri ile verilen ifadelerden doğru olanların başına ‘‘D’’, yanlış
C) Nîm-sofyan ve semâi usullerindeki eserlerden seçeceğiniz iki tanesine usul vurarak eşlik ediniz. olanların başına ‘‘Y’’ yazınız.
1. (…) Birim vuruşların ölçü içlerine eşit şekilde bölünmesine “ölçü” denir.
2. (…) Ölçüleri birbirinden “ölçü sayısı” ayırır.

3. (…) Bir ölçü içerisindeki vuruş sayısına “ölçü sayısı” denir.
Öz Değerlendirme Formu
4. (…) Müzikte seslendirilmeyen süreler “sus” işaretiyle gösterilir.
Bu ünitede neler öğrendim?
D) Aşağıdaki soruların doğru cevaplarını işaretleyiniz.
...................................................................................................................................................
1. Aşağıdakilerden hangisi 4/4’lük ölçü sayısının vurgusudur?
...................................................................................................................................................
A) KZKz B) KZzZ C) KZzk D) KZkz E) KZKZ
Bu ünitedeki uygulama çalışmalarının hangi aşamalarında zorlandım?
...................................................................................................................................................
2. Aşağıdaki ölçü sayılarından hangisi basit ölçü değildir?
...................................................................................................................................................
A) 2/2 B) 2/4 C) 4/4 D) 3/4 E) 6/8
(Zorlandığınız veya kendinizi yeterli görmediğiniz uygulamaları tekrar ediniz.)
45 28
12