Page 22 - ÇALGI EĞİTİMİ VİYOLA 9

Üniteye Başlarken
Üniteye Başlarken
y
ediğiniz y
a dinl
1. Daha önce gördüğünüz veya dinlediğiniz yaylı çalgılar nelerdir?
1. Daha önc
e gör
e
düğünüz v
ylı çalgılar nel
er
dir?
a
adaşlarınızla
el
erinizi ark
olanın diğer y
2. Viy
2. Viyolanın diğer yaylı çalgılardan farkları neler olabilir? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla
dan f
er olabilir? Düşünc
ylı çalgılar
arkları nel
a
ylaşınız.
pa
paylaşınız.
ayın Özellikleri
iyola ve Y
2.1. Viyola ve Yayın Özellikleri
2.1. V
Yaylı çalgılar ailesinin ikinci üyesi olan viyola ve viyoladan ses üretmeyi sağlayan yayın belirli
özellikleri vardır. Viyolanın dört teli vardır ve her biri farklı perdelerde ses verir. Viyola gibi omuza
konularak yay ile çalınan viyola XX. yüzyıldan itibaren İngiliz Lionel Tertis’in (Laynıl Tertis) geliştirdiği
model ile günümüz formuna ulaşmıştır. Yay ise günümüzdeki formuna ancak XVIII. yüzyılda ula-
şabilmiştir. Fransız yay yapımcısı François Xavier Tourte (Fransua Zavie Tourt), yaya içbükey formu
vererek bugün kesinleşmiş olan yay ölçülerini belirlemiştir.
2.1.1. Viyolanın Yapısal Özellikleri
Kemana benzeyen ancak kemandan daha büyük olan viyola, yaylı çalgılar ailesinin ikinci üyesi-
dir.Gövde uzunluğu 39-45 cm civarındadır (Görsel 2.1).

Görsel 2.1: Viyolanın önden görünümü
Viyolaların yapımında diğer yaylı çalgılarda olduğu gibi farklı ağaçlar kullanılır. Ön kapak ladin;
arka kapak, salyangoz ve yanlıklar kelebek (akçaağaç); tuşe, tel takacağı (kuyruk), burgular (ku-
laklar) ve kiriş düğmesi abanoz ağacından yapılır. Abanoz ağacı yerine tik ağacı da kullanılabilir.
Viyolanın ƒ delikleri, göğüs üzerindeki ses eşiğinin iki yanında bulunur ve içteki tınıyı dışarı verir.
Teller, salyangoz ile sap arasındaki burgulukta bulunan çevrilebilir burgulara (kulaklara) bağlanır.
Burguluk ile parmakların ses üretmek için dokunduğu tuşe arasındaki yükseltiye eşik ya da üst
eşik (sap eşiği) denir.
Teller tuş üzerine gerilir ve bu tellerin üzerine basılarak ses çıkartılır. Tuşun alt kısmı, hiçbir yere
değmeden viyola gövdesine doğru uzanır ve köprünün üzerinden devam eder. Köprünün görevi
tellerden aldığı titreşimi gövdeye iletmektir. Teller son olarak kuyruk düğmesine bağlanır. Bu düğ-
me tel takacağının gövdeye tutturulmasını sağlar. Tel takacağı üzerine takılan fiksler aracılığıyla
tellerin ince akortları yapılır. Viyolanın omuz ve baş arasında rahat tutulmasını sağlayan bölüm ise
çeneliktir.
Viyolanın ses rengi kemana göre daha koyu, buğulu ve gizemlidir. Tiz seslerde dramatik bir et-
kisi vardır. Orta teller (sol-re) genellikle eşlik için kullanılır. Do telinin ses yapısı koyu ve kuvvetlidir.

20 2. ÜNİTE