Page 219 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

BİTKİ HAREKETLERİ VE FOTOPERİYODİZM

4. Koleoptil ucu ışık geçiren bir başlık ile örtüldüğünde ışığa yönelim olmuştur.
5. Koleoptil ucu açık bırakılarak koleoptilin diğer kısımları ışık geçirmeyen siyah bir örtü ile kapatıldığında ışığa yöne-
lim olmuştur.
6. Koleoptilin ucu, hücreler arasındaki teması kesen fakat kimyasalların geçişine izin veren jelatin bir blokla koleopti-
lin alt kısımlardan ayrıldığında ışığa yönelim olmuştur.
7. Koleoptilin uç kısmı alt kısmından geçirimsiz bir madde (mika) ile ayrıldığında ışığa yönelim olmamıştır.
Sonuç: Sadece koleoptilin ucu ışığı algılayabilir fakat kıvrılma uçtan belli uzaklıkta gerçekleşir. Sinyal, jelatin blok gibi ge-
çirgen bir engelden geçebilir fakat mika gibi katı bir engelden geçemez. Bu, fototropizmaya neden olan sinyalin taşınabilir
olduğunu göstermektedir. Bu durumdan yola çıkılarak “bitkilerin ışığı tepe noktalarından alıp oluşturduğu maddelerle
gövdenin alt kısımlarına ilettiği” sonucuna varılmıştır.

Went’in fototropizma deneyleri

Karanlık ortamda yapılan deneylerdeki gözlemler ve bu deneylerden ulaşılan sonuçlar aşağıda verilmiştir:
1. Kontrol grubunda koleoptilin ucu kesilmiş ve büyüme gözlenmemiştir.
2. Oksin içermeyen agar blok, kesilen ucun yerine konmuş; koleoptilde büyüme ve yönelme gözlenmemiştir.
3. Koleoptilin uç kısmı kesilerek agar blok üzerine yerleştirilmiştir. Uç kısmında bulunan oksinin agar bloka geçmesi
sağlanmıştır.
4. Oksini emen agar blok, ucu kesilmiş koleoptilin üzerine yerleştirilmiştir. Yönelim olmadan koleoptilde büyüme ger-
çekleşmiştir.

5 ve 6. Uçları kesilmiş koleoptilerin merkezinden uzağa oksin emdirilmiş agar bloklar yerleştirildiğinde koleoptil, ışığa
doğru büyümede olduğu gibi agar blokta oksinin bulunduğu tarafın aksi yönünde büyümeye başlamıştır. Yönelim
ve büyüme gözlenmiştir.

Sonuç: Oksin sentezlenmesi için ışığa gerek yoktur. Oksin,
koleoptil ucunda sentezlenir ve yer çekimine doğru taşınır.
Oksin, koleoptilin büyümesinden sorumludur ve yönelime
oksinin asimetrik dağılımı neden olur.
¡ Geotropizma (Gravitropizma)
Bitkinin yer çekimi etkisine bağlı gösterdiği yönelim hareke-
tine geotropizma denir. Bitki kökünde yer çekimi yönünde
pozitif geotropizma, gövdede ise yer çekimine ters yönde
negatif geotropizma görülür.
Bitkide geotropizma
BİYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 219