Page 218 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

BIYOLOJI

KONU BİTKİ HAREKETLERİ VE FOTOPERİYODİZM
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

BİTKİ HAREKETLERİ
Bitki Hareketlerinin Genel Özellikleri
• Bitkilerde hareket, bitki dokularında çevreden gelen etkilere karşı uyarıların algılanması, uyarının iletimi ve uyarıya
fizyolojik cevabın verilmesi şeklinde gerçekleşir.
• Bitkilerde tropizma ve nasti olmak üzere iki çeşit hareket görülür.
Tropizma Hareketleri

• Bitkinin büyüyen ve uzayan kısımlarında oksin hormonunun düzensiz dağılımı sonucu ortaya çıkan ve asimetrik büyü-
meden kaynaklanan yönelme hareketlerine tropizma hareketleri denir.
• Tropizma hareketleri uyarının yönüne bağlı olarak gerçekleşir. Uyarının geldiği yöne doğru gerçekleşen hareket pozi-
tif tropizma, uyarının tersi yönünde gerçekleşen hareket negatif tropizma olarak adlandırılır.
• Uyaranın çeşidine göre tropizma hareketleri fototropizma, gravitropizma (geotropizma), hidrotropizma, travmatro-
pizma, kemotropizma, tigmotropizma olarak gruplandırılır.
¡ Fototropizma
• Bitkilerin ışık uyaranına karşı gösterdiği yönelme hareketidir. Örneğin günebakan bitkisinin ya da cam kenarına konan
çiçeğin güneşe doğru yönelmesi fototropizma hareketidir.
• Bitkinin ışık kaynağına doğru yönelim göstermesi pozitif fototropizma, ışık kaynağından uzaklaşması ise negatif
fototropizma olarak adlandırılır.
• Köklerde negatif fototropizma, gövdede ise pozitif fototropizma görülür.

• Fototropizmada oksin hormonu etkilidir.
Fototropizmada Oksin Hormonunun Etkisi
Bilim insanları bitkilerin ışığı algılama mekanizmasını çözmek için deneyler yapmışlardır. 1913’te Charles Darwin, Francis
Darwin ve Peter Boysen Jensen tarafından gerçekleştirilen deneyler, fototropizmanın ilgili sinyali nasıl ilettiğini saptamak
için bir seri deney yapmıştır.

Koleoptillerde ışığa yönelim deneyleri

Bu deneylerdeki gözlemler ve deneylerden ulaşılan sonuçlar aşağıda verilmiştir:
1. Tek yönden ışık alan hiçbir uygulama yapılmayan koleoptil, kontrol grubu olarak kullanılmıştır. Koleoptilde ışığa
yönelim gözlenmiştir.
2. Koleoptil ucu kesildiğinde ışığa yönelim olmamıştır.
3. Koleoptil ucu ışık geçirmeyen bir başlık ile kapatıldığında ışığa yönelim olmamıştır.

218 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - AYT