Page 37 - Konu Özetleri AYT Coğrafya
P. 37
COĞRAFYAOĞRAFYA
C
KONU TÜRKIYE'DE SANAYI
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT
TÜRKIYE’DE SANAYININ DAĞILIŞINI ETKILEYEN FAKTÖRLER
Sanayi, farklı ham maddelerin ve yarı işlenmiş ürünlerin fabrikalarda çeşitli işlemlerden geçirilerek kullanılabilir hâle geti-
rilmesidir. Türkiye’de sanayi faaliyetlerinin dağılışını etkileyen başlıca faktörler şunlardır :
Ham Enerji Ulaşım
madde kaynakları Sermaye İş gücü Pazar
Ham madde
Sanayi için gerekli olan temel faktörlerden biridir. Tarım ürünleri, hayvansal ürünler, su ürünleri, ormanlar ve madenler
başlıca ham madde kaynaklarıdır. Özellikle çabuk bozulabilen ürünlere dayalı sanayi tesislerinin ham maddeye yakın
alanlara kurulduğu görülmektedir.
Enerji kaynakları
Modern sanayinin makinelere dayalı olması, sanayi tesislerinde enerji tüketimini artırmaktadır. Günümüzde elektrik ener-
jisinin çok uzaklara kadar iletilebilmesi, sanayi tesislerinin dağılışında enerji faktörünün etkisini azaltmıştır. Demir-çeliğe
dayalı sanayi tesislerinin taş kömürü havzasında kurulması enerji kaynağına yakınlıkla açıklanabilir.
Sermaye
Sanayileşmede temel koşullardan biridir. Sanayi tesislerinin kuruluşu, üretimde gerekli araç gereçlerin alımı, ham madde
satın alınması ve çalışanlara ait ücretlerin ödenmesi için gerekli olan birikimdir.
Iş gücü
Türkiye, vasıflı ve vasıfsız iş gücü açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Sanayideki otomasyon sistemlerinin gelişmesi
nitelikli iş gücüne duyulan ihtiyacı artırmaktadır.
Ulaşım
Sanayi tesislerinin kuruluşu, ham maddenin sanayi tesisine
getirilmesi ve mamul maddenin pazara ulaştırılabilmesi
ulaşımın kolay, hızlı, güvenli ve düzenli olmasına bağlıdır.
Pazar
Sanayi tesislerinin kuruluş yeri seçiminde pazar önemli bir
faktördür. Bazı sanayi kuruluşları tüketimin çok olduğu büyük
şehirler çevresinde kurulmuştur.
Deniz yolu taşımacılığı
TÜRKIYE’DE SANAYI KOLLARI
Gıda Sanayi
Unlu mamuller sanayisi: Ham madde olarak
tahılları işlemektedir. Türkiye’de un ve unlu
gıda sanayi tesisleri özellikle Orta Anadolu’da
yoğunlaşmaktadır.
Şeker sanayi: Şeker pancarı tarımının
yoğunlaştığı iç bölgelerde çok sayıda şeker
fabrikası bulunmaktadır.
Et ve et ürünleri sanayisi: Konya, İzmir,
Erzurum, Balıkesir ve Kars’ta gelişmiştir. Tavuk
üretimi daha çok büyük şehirlerin çevresinde
yapılmaktadır. Su ürünleri işleyen tesisler ise
Çanakkale, Trabzon ve İzmir’de yaygındır. Türkiye'de gıda sanayisinin dağılımı
37
COĞRAFYA - AYT
COĞRAFYA - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 37
