Page 41 - Konu Özetleri AYT Coğrafya

İLK KÜLTÜR MERKEZLERİ VE KÜLTÜR BÖLGELERİ

Aztek ve Maya Medeniyeti Çin Medeniyeti
Aztekler, Meksika’nın orta ve güney kesimle- Sarı Irmak ve Gök Irmak nehirleri arasındaki
rinde medeniyet kurmuştur. verimli topraklarda kurulmuştur.
• Aztekler, sulama yöntemleriyle tarımda • Temel geçim kaynağı tarımdır.
oldukça gelişmiştir. • İpek üretimi, İpek Yolu'nun ortaya çıkması-
• Kendine özgü alfabe, din ve takvime sahip na ve ticaretin gelişmesine olanak sağlamıştır.
olmuşlardır. • Matbaa, barut, kâğıt, mürekkep, pusula
Mayalar, Orta Amerika’nın Yukatan Yarıma- gibi birçok buluşun ortaya çıkmasında etkili
dası'ndaki verimli topraklar ile su kaynakları olmuşlardır.
çevresinde kurulmuştur.
• Mimari ve sanatta çok gelişmiş; tapınaklar,
saraylar ve piramitler inşa etmişlerdir.

İnka Medeniyeti Hint Medeniyeti

• Ekvator çevresinde kurulduğu için şehir ve İndus ve Ganj nehirleri çevresinde kurulmuş-
kalelerini And Dağları'nın yüksek kesimlerine tur.
inşa etmiştir. • Tarım kültürü açısından ciddi bir potansiye-
• Temel geçim kaynağı tarımdır. le sahiptir.
• Güneş’in hareketlerini incelemede uzman- • Baharat Yolu’nun başlangıç noktasında
laşmış ve güneş saatini yapmışlardır. bulunmaktadır.
• Birçok inanç biçiminin olduğu ve halkın
‘kast sistemi’ adı verilen sınıflara ayrıldığı bir
medeniyettir.

KÜLTÜRÜ OLUŞTURAN UNSURLAR
Toplumsal gelişme süreci içerisinde oluşan, bir topluma veya halk topluluğuna özgü sanat eserleri, inanç, dil, din, düşünce,
tutum, davranış, örf, âdetler gibi maddi ve manevi değerlere kültür denir.
Kültürü Oluşturan Unsurlar

Maddi (Somut) Unsurlar Manevi (Soyut) Unsurlar
• Coğrafi konum • Dil
• Toprak özellikleri • Din ve inançlar

• Su özellikleri • Örf ve âdetler
• İklim özellikleri • Hukuk kuralları
• Yeryüzü şekilleri • Dünya görüşü
• Simgeler (anıt, kıyafet vb.) • Ahlak kuralları

• Komşu kültürler
• Siyasal örgütlenme

DİKKAT
Büyük kültür bölgelerinin oluşturulmasında dil ve din, ön plana çıkan iki önemli kültür ögesidir.
Bu kültür bölgeleri alt kültür bölgelerine de ayrılabilir.

COĞRAFYA - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 41