Page 32 - Konu Özetleri AYT Mantık
P. 32
KAVRAMLAR ARASI İLİŞKİLER - TANIM
Tüm kavramlar arası ilişki türlerini birlikte örneklendirelim:
İnsan kavramı ile;
• “Düşünen” arasında eşitlik
• “Solungaçlı” arasında ayrıklık
• “Şair” arasında tam girişimlik
• “Uyuyan” arasında eksik girişimlik ilişkisi vardır.
TANIM
İnsan ilişkilerimizde ve iletişimde kavramlar önemli rol oynar. Kavramın ne anlama geldiğinin bilinmesi bu anlamda önem-
lidir. Tanım da kavramın anlamını belirleme amacıyla yapılır.
Tanım, bir şeyin özünü belirlemektir.
Bir şeyi tanımlamak onun ne olduğunu söylemektir.
Tanım, bir kavramın içlemini ortaya koyar.
Aristoteles’e göre bir şeyi bilmek onu bütün yönleri ile açıklayarak tanımlamaktır.
TANIM ÇEŞİTLERİ
Tanım çeşitleri beş tümele ve tanımlanana göre olmak üzere iki şekilde sınıflandırılır. Beş tümele göre tanımlar özle ilgili
tanım ve ilinti ile ilgili tanım olmak üzere kendi içinde ikiye ayrılır. Tanımlanana göre tanım ise kendi içinde ad ve nesne
tanımları olmak üzere ikiye ayrılır.
BEŞ TÜMELE GÖRE TANIM ÇEŞİTLERİ
Öz İle İlgili Tanım
Porphyrios ağacı göz önünde bulundurularak, o kavramın yeri belirtilerek yapılan tanımdır.
Kavramın yerini belirtip diğerlerinden ayırır.
Nesne ya da konunun özüne ilişkindir. Bu nedenle ayırıcı bilgi verir.
Örnekler:
İnsan akıllı bir varlıktır.
Arı bal yapan bir canlıdır.
32 MEBİ KONU ÖZETLERİ MANTIK - AYT