Page 37 - Konu Özetleri AYT Mantık
P. 37
MANTIK
KONU ÇIKARIM - KARŞI OLUM ÇIKARIMLARI
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT
ÇIKARIM
• Çıkarım, bir veya birden fazla önermeden yeni bir önerme elde etme işlemidir.
DİKKAT
Çıkarım yapılan önerme ya da önermeler ile elde edilen yeni
önerme arasında mantıksal bir ilişki bulunmak zorundadır.
Örnek 1:
Tüm bilim insanları çalışkandır.
Aralarında ilişki bulunmayan öner-
Bazı insanlar uzun boyludur. melerden bir sonuç çıkarılamaz.
…?
ya da
Örnek 2:
Bütün aslanlar yırtıcıdır.
Birbiri ile ilgisiz görünen bu önermeler
Bazı kediler tüylüdür. grubunu çıkarıma örnek veremeyiz.
O hâlde hayvanlar sevimlidir.
Örnek 3:
Bütün filozoflar insandır. İki ilişkili önermeden yeni bir önerme çıkarılmıştır.
Sokrates filozoftur. Bütün filozofların insan olduğu ve Sokrates’in de filozof olduğu bilgisinden
O hâlde Sokrates insandır. Sokrates’in insan olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
KARŞI OLUM ÇIKARIMLARI
• Tek bir önermeye dayanarak yapılan doğrudan çıkarım türlerinden biri karşı olum çıkarımlarıdır.
• Aynı terimden yapılmış iki önerme ya nicelik ya nitelik veya hem nicelik hem nitelik bakımından birbirinden farklı iseler
bu iki önerme arasında karşı olum ilişkisi vardır.
• Karşı olum ilişkisi karşıtlık, altıklık ve çelişiklik olmak üzere üç çeşittir.
DİKKAT HATIRLAYALIM
Bir önerme nicelik ve nitelik bakımından; Nitelikleri bakımından yüklemde bildirilen özelliğin, özne-
• Tümel olumlu (A), de bulunduğunu gösteren olumlu, bulunmadığını göste-
ren olumsuz önermedir.
• Tümel olumsuz (E),
Nicelikleri bakımından bir önermenin yüklemini oluşturan
• Tikel olumlu (I),
kavram öznenin bütününü belirtiyorsa tümel, öznenin bir
• Tikel olumsuz (O). bölümünü belirtiyorsa tikel önermedir.
olmak üzere dört farklı durumda bulunabilir.
MANTIK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 37
