Page 63 - Konu Özetleri AYT Mantık

SEMBOLİK MANTIĞA GEÇİŞ - ÖNERME VE YAPISI - BASİT VE BİLEŞİK ÖNERMELER - ÇIKARIM

BASİT VE BİLEŞİK ÖNERMELER

HATIRLAYALIM

Klasik mantığa göre basit önerme tek yargı bildiren önermedir. Bileşik önerme ise birden fazla yargı bildiren önermedir.

Sembolik mantıkta;
Basit önerme: Önerme eklemi almayan önermedir.
Bileşik önerme: Önerme eklemi alan önermedir.

DİKKAT

Klasik mantıkta basit önermeleri birbirine bağlayarak bileşik önerme yapan “ve, veya, ise, ancak ve ancak” gibi mantık-
sal değişmezler olarak da adlandırılan önerme eklemleri vardır. Önermeyi olumsuz yapmak için kullanılan “değil” ifadesi
önerme eklemi değildir.

Ancak sembolik mantıkta “değil” ifadesi de önerme eklemidir ve kullanıldığı önermeyi bileşik yapar.
Örnek:
Bulut pembedir. Klasik mantıkta da sembolik mantıkta da basit önermedir.
Bulut pembe değildir. Klasik mantıkta tek yargı bildirdiği için basit önerme kabul edilir ancak sembolik
mantıkta “değildir” ifadesi aldığı için bileşik önermedir.

Klasik mantık ve sembolik mantık açısından basit ve bileşik önerme örnekleri
Yunus balıktır. (Klasik mantık -BASİT / Sembolik mantık -BASİT)
Kaplumbağa sürüngen değildir. (Klasik mantık -BASİT / Sembolik mantık -BİLEŞİK)
Kuş ve arı kanatlıdır. (Klasik mantık - BİLEŞİK / Sembolik mantık -BİLEŞİK)
Beni ancak ve ancak dinlersen anlayabilirsin. (Klasik mantık - BİLEŞİK / Sembolik mantık -BİLEŞİK)
Cam saydamdır. (Klasik mantık -BASİT / Sembolik mantık -BASİT)
Tahta iletken değildir. (Klasik mantık -BASİT / Sembolik mantık -BİLEŞİK)
Geçmişiyle barışırsa mutlu olur. (Klasik mantık - BİLEŞİK / Sembolik mantık -BİLEŞİK)
ÇIKARIM

HATIRLAYALIM

• Çıkarım, bir veya birden çok önermeden yeni önerme ya da önermeler elde etmektir.
• Yeni bir önerme elde edilirken kullanılan önermeler öncül, öncüllerden elde edilen yeni önerme ise sonuç önermesi
olarak adlandırılır.

• Sembolik mantık önermelerin içeriği değil biçimi ile ilgilenir.
• Sembolik mantık çıkarımlarında sembollerin doğru kurulup kurulmadığı önemlidir.
• Sembolik mantık çıkarımlarında önemli olan öncül önermelerin “ ” (o hâlde) eklemi ile bağlanmış olmasıdır.

MANTIK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 63