Page 95 - Konu Özetleri AYT Sosyoloji

SİYASAL YÖNETİM BİÇİMLERİ

Bağımsız mahkemeler, devlet adına yasaları yorumlar ve uygular. Yargının yasama ve yürütme organlarından bağımsız
olması adaletin sağlanması açısından son derece önemlidir. Yargı yetkisinde son söz Anayasa Mahkemesi'ndedir. Yürüt-
me yetkisi ise cumhurbaşkanına aittir. Yürütme organı; yasama organı tarafından düzenlenen, yargı organlarınca yorum-
lanan ve uygunluğu kabul edilen yasaların uygulanmasından sorumludur.

ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE SİSTEMİNİN ÖZELLİKLERİ VE ÖNEMİ
Atatürkçü düşünce sistemi; akıl ve bilimsel düşünce rehberliğinde ilerlemeyi, insan hak ve özgürlüklerini, tam bağımsızlık
ilkesini benimsemeyi, halk egemenliğini ve çağdaşlaşmayı esas alan çok yönlü ve kendine özgü bir düşünce sistemidir.
Cumhuriyetçilik ve halkçılık ilkeleri ile halkın egemenliği güvence altına alınmıştır. Millî kimliğin oluşmasında belirleyici
olan Atatürkçü düşünce sistemi, evrensel değerlerle millî değerlerin bir sentezidir. Devletçilik ilkesiyle devletin; kamunun
ihtiyaçlarını karşılayan, halkın huzur ve refahını sağlayan bir örgütlenme biçimi olduğu kabul edilir. Akılcılık ve bilimsel
düşünceye verilen önem sebebiyle dogmatik değil yeniliğe açıktır. İnkılapçılık ilkesi ise durağan değil dinamiktir. Atatürkçü
düşüncede bağımsızlığın en yüce değer olarak kabul edilmesi bağımsızlık kazanmak isteyen birçok ülkeye ilham vermiştir.
Bu yanıyla da evrenseldir.

ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE SİSTEMİNDE VATANDAŞLIK, HAK VE GÖREV
Türk milleti, cumhuriyet yönetimi sayesinde pek çok yeni haklar elde etmiştir. Cumhuriyetle elde edilen haklar, vatandaş-
ların devlete ve birbirlerine karşı sorumluluklarını da belirlemiştir.
Atatürk’e göre hakların, sorumlulukların bilincinde olma vatandaşlık bilincine varmayla ilişkilidir. İnsan ait olduğu topluma
faydalı hizmetler üretebildiği ölçüde vatandaşlık bilincine erişmiş demektir. Vatandaş olma bilincinde olan insanlar, sorum-
luluklarının farkındadırlar.

ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE SİSTEMİNİN ÖZGÜNLÜĞÜ
Atatürkçü düşünce sistemi, dönemin diğer düşünce ve akımlarından etkilenmiş olsa da tek bir akım ya da ideoloji ile iliş-
kilendirilemez. Atatürkçü düşünce sisteminin oluşmasında birçok düşünce, akım ve tarihsel olayın etkisi vardır ve farklı
ideolojilerle birleştiği ya da ayrıldığı noktalar olması da doğaldır. Ancak ülkenin koşulları ve ihtiyaçları göz önünde bulundu-
rularak yepyeni ve özgün bir düşünce ortaya konmuştur. Tüm ilkeler hayatın içinden çıkmış, halkın iradesi ile oluşturulmuş,
toplumsal gerçekliğin sonuçlarıdır.

UNESCO Mustafa Kemal Atatürk’ün doğumunun 100. yılı olan 1981 yılını “Atatürk Yılı” ilan etmiştir. Kararın gerekçesini
“Sömürgecilik ve emperyalizme karşı çıkan savaşların ilk lideri, tüm hayatı boyunca insanlar arasında renk, dil, din ve ırk
ayrımı gözetmeyen, bir uyum ve iş birliği çağının doğacağına inanan, eylemi her zaman barış, uluslararası anlayış ve insan
haklarına saygı yönünde gerçekleşen, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, olağanüstü bir devrimci.” şeklinde ifade etmiştir.

SOSYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 95