Page 139 - Konu Özetleri AYT Tarih

OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERN ORDUYA GEÇİŞ

YENİÇERİ OCAĞI'NIN KALDIRILMASI (1826)

• II. Mahmut Dönemi’nde sadrazam olan Alemdar Mustafa Paşa, III. Selim Dönemi’nde
kurulan Nizam-ı Cedit Ocağı’nı örnek alarak Sekban-ı Cedit Ocağı’nı kurdu.

• Bu gelişme üzerine ayaklanan Yeniçeriler, Alemdar Olayı ile Sadrazam Alemdar Mustafa
Paşa’yı ortadan kaldırdıkları gibi, Sekban-ı Cedit Ocağı’nı da kaldırttılar.
• 1826 yılında Yeniçeri Ocağı’nın bir kısım askerinden Eşkinci Ocağı kuruldu. Bu sefer de
Yeniçeriler bu duruma isyan ettiler ve Eşkinci Ocağı da isyan neticesinde kapatıldı.
• Bunun neticesinde II. Mahmut, ulema ve halkın desteğini sağladı. 16 Haziran 1826 tari-
hinde yeniçeri kışlaları top ateşine tutuldu. Yeniçeri Ocağı böylece ortadan kaldırıldı.

KRİTİK BİLGİ
Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması hadisesi halk tarafından
Vakay-ı Hayriye (hayırlı olay) olarak nitelendirilmiş ve ta-
rihçiler tarafından bu şekilde kaydedilmiştir.

Yeniçeri Ocağı'nın Kaldırılmasının
Faydaları Zararları
Ocak kaldırılınca yerine kurulan Asâkir-i
Islahatların önündeki en büyük engel Mansûre-i Muhammediye boşluğunu
ortadan kaldırıldı.
dolduramadı.

Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması Yunan
Devlet adamlarına baskı yapan en
İsyanı sırasında gerçekleşti ve devlet
büyük güç ortadan kalktı.
zor durumda kaldı.
Kargaşa ve istikrarsızlığın sebebi olan Kavalalı Mehmet Ali Paşa İsyanı'nın
ocak kaldırılınca, devletin merkezi bastırılamamasının sebeplerinden birisi
otoritesi arttı. de Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasıdır.

ASÂKİR-İ MANSÛRE-İ MUHAMMEDİYE ORDUSU

• Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasından hemen sonra askerî alanda oluşan boşluğu doldurmak amacıyla kurulan orduya
Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye (Hz. Muhammed’in Muzaffer Askerleri) adı verildi.

• Yeni kurulan bu askerî birlikler III. Selim Dönemi’nde kurulan Nizam-ı Cedit Ocakları'nı örnek alarak Batılı tarzda ku-
ruldu.
• Yeni kurulan orduya yaşı 15-30 arasında olan gençlerden alım yapılmıştır.

• Askerlik süresi 15 yıl olup, bu süre zarfında evlenmek ve başka meslekler ile uğraşmak uygun görülmemiştir.
• 15 yılı dolduran asker emeklilik hakkı kazanmıştır.
• II. Mahmut, bu ocağa asker alımında Balkanlarda itirazlar olunca Anadolu’dan asker alımını tercih etmiştir.

OSMANLI DEVLETİ'NDE ZORUNLU ASKERLİK SİSTEMİNE GEÇİŞ

• Yeni kurulan Asâkiri Mansûre-i Muhammediye ordusunun asker sayısı yeterli sayıya ulaşamamıştır.
• Bu durumun ortaya çıkmasında Yunan İsyanı ve Mehmet Ali Paşa İsyanı gibi olaylar neticesinde yapılan ve başarısız-
lıkla sonuçlanan savaşların da etkisi olmuştur.
• İlk olarak askeriyedeki bu zafiyeti ortadan kaldırmak için Anadolu’da Redif Birlikleri kurulmuştur.
• 1839 Tanzimat Fermanı’nda ilk defa askerliğin vatandaşların ortak sorumluluğu olduğuna dair düşünceler ortaya ko-
nulsa da Osmanlıda zorunlu askerliğin gelişi 1909 yılında İttihad-Terakki hükûmetinin çıkardığı gayrimüslimlerin de
askere alınması kanunu ile gerçekleştiği söylenebilir.
TARİH - TYT-AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 139