Page 90 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DILI VE EDEBIYATIILI VE EDEBIYATI
TÜRK D

KONU CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ 6
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

DİNÎ DEĞERLERİ, GELENEĞE DUYARLIĞI VE METAFİZİK ANLAYIŞI ÖNE ÇIKARAN MODERN ŞİİR

DİNÎ DEĞERLERİ, GELENEĞE DUYARLIĞI VE METAFİZİK ANLAYIŞI ÖNE ÇIKARAN MODERN ŞİİRİN
GENEL ÖZELLİKLERİ

• Duyularımızla algılayamadığımız varlıkların sebeplerini ve temellerini araştıran felsefe disiplinine metafizik denir.
• Gerçeklikle ilgili kesin bilgiye, deneyim ya da akıl yoluyla değil mistik bir tecrübe veya sezgi yoluyla erişilebilece-
ğini savunan öğretiye ise mistisizm denir.
• Tasavvuf ise Tanrı'nın niteliğini ve evrenin oluşumunu varlık birliği anlayışıyla açıklayan dinî ve felsefi akımdır.
• Metafizik, mistisizm ve tasavvufun ortak yönü; fiziki evrenin dışında bir varlık alanı olduğunu kabul etmeleridir.
• Türk edebiyatında divan ve tekke şairleri tarafından yazılan tasavvufi eserler yüzyıllardır süregelen dinî değerleri,
geleneğe duyarlığı ve metafizik anlayışı öne çıkaran bir şiir geleneği oluşturmuştur.
• Cumhuriyet Dönemi’nde de özellikle Necip Fazıl Kısakürek mistik şiire gerçek anlamda yön veren isimlerden biri
olmuştur.
• Sezai Karakoç, Asaf Halet Çelebi, İsmet Özel, Cahit Zarifoğlu, Erdem Bayazıt, Nuri Pakdil gibi isimler Cumhuriyet
Dönemi’nde dinî değerleri, geleneğe duyarlılığı ve metafizik anlayışı öne çıkaran sanatçılardır.
Dinî değerleri, geleneğe duyarlığı ve metafizik anlayışı öne çıkaran modern şiirin genel özellikleri
şunlardır:
• Kur’an-ı Kerim, hadisler, peygamber kıssaları, mistisizm gibi kaynaklardan yararlanılmıştır.
• Tasavvuf, hayat, ölüm, günah, kaygı, rahmet gibi temalar ön plana çıkmıştır.
• Kapalı ve içe dönük bir anlatımla İslami düşünce birleştirilmiştir.
• İmgeye yaslanan, çok anlamlı okumaya açık bir yapı kurulmuştur.
• Geleneksel şiir ile modern şiirin bir sentezine ulaşmak amaçlanmıştır.
• Genellikle serbest ölçü kullanılmış, az da olsa hece ölçüsüyle de şiir yazılmıştır.

DİNÎ DEĞERLERİ, GELENEĞE DUYARLIĞI VE METAFİZİK ANLAYIŞI ÖNE ÇIKARAN MODERN ŞİİRİN
TEMSİLCİLERİ

Asaf Halet Çelebi (1907-1958)
Şiir: He, Lâmelif, Om Mani Padme Hum
Araştırma-İnceleme: Mevlâna, Molla Cami, Eşrefoğlu Divanı, Gotama Buddha, Naima, Ömer Hayyam

Cahit Zarifoğlu (1940-1987)
Şiir: İşaret Çocukları, Yedi Güzel Adam, Menziller, Korku ve Yakarış
Hikâye: İns
Roman: Savaş Ritimleri Değirmendir
Çocuk Kitabı: Serçekuş, Katıraslan, Ağaçkakanlar, Yürekdede ile Padişah, Küçük Şehzade, Motorlu Kuş, Kuşların Dili

90 MEBİ KONU ÖZETLERİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT