Page 104 - Konu Özetleri TYT AYT Felsefe

GÖRÜŞ ANALİZİ: R. DESCARTES, B. SPINOZA VE T. HOBBES

3. METİN: HOBBES - EGEMENLİĞİN TEK BİR ELDE TOPLANMASI
Mutluluğu ve Mutsuzluğu Bakımından İnsanlığın Doğal Durumu Üzerine
İnsan doğasında üç temel kavga nedeni buluyoruz: Birincisi rekabet, ikincisi güvensizlik, üçüncüsü de şan ve şeref.
Devlet olmadıkça herkes herkese karşı daima savaş hâlindedir. Buradan şu açıkça görülür ki insanlar hepsini birden korku
altında tutacak genel bir güç olmadan yaşadıkları vakit, savaş denilen o durumun içindedirler ve bu savaş herkesin her-
kese karşı savaşıdır.
Bir Devletin Nedenleri ve Doğuşu ve Tanımlanması Üzerine
Devletin amacı, bireysel güvenliktir. Bu güvenlik doğal hukukla sağlanamaz. Çünkü adalet, hakkaniyet, tevazu, merhamet
ve özet olarak bize ne yapılmasını istiyorsak başkalarına da onu yapmak gibi doğa yasaları, bunlara uyulmasını sağlaya-
cak bir gücün korkusu olmaksızın bizi taraf tutmaya, kibre, öç almaya ve benzer şeylere sürükleyen doğal duygularımıza
aykırıdır.
Egemenlik iki yoldan elde edilir. Birincisi, bir kimsenin kabul etmezlerse onları yok etmek kudretiyle çocuklarını veya onla-
rın çocuklarını kendi yönetimine boyun eğdirmesinde (...) ikincisi ise bir kişiye veya bir kurula, onun kendilerini başkalarına
karşı koruyacağı inancıyla tabi olmak için insanların gönüllü olarak kendi aralarında anlaşmalarındadır. Bu ikincisi, siyasal
bir devlet veya sözleşme ile kurulmuş bir devlet olarak; birincisi ise edinilmiş devlet olarak adlandırılabilir. İlk önce sözleş-
me ile kurulmuş devletten bahsedeceğim.
Sözleşmeyle Kurulmuş Egemenlerin Hakları Üzerine
• Uyruklar (vatandaşlar) hükümetlerini değiştiremezler. İlkin sözleşme yaptıkları için daha önceki bir sözleşme gereği
olarak buna aykırı herhangi bir şeye bağlı olmadıkları anlaşılmalıdır.
• Egemen güçten vazgeçilemez. İkinci olarak hepsinin birden kişiliğini taşıma hakkı, egemenin onlardan herhangi
biriyle değil onların birbirleriyle yaptıkları ahit (söz verme) ile egemen tayin ettikleri kişiye verilmiş olduğundan
egemen açısından herhangi bir sözleşme ihlali söz konusu olamaz. Bu nedenle onun uyruklarından hiçbiri, vazgeçme
mazeretini öne sürerek uyrukluktan kurtulamaz.

• Egemenin eylemleri uyruklar tarafından eleştirilemez. Dolayısıyla egemeninden haksızlığa uğradığından şikâyet
eden bir kimse, bizzat kendisinin amili olduğu bir şeyden şikâyet ediyor demektir.
Thomas Hobbes, Leviathan
Metinde Geçen Kavramlar:
1. Rekabet, Güvensizlik, Şan ve Şeref: İnsan doğasının temel eğilimleri olarak tanımlanan bu üç kavram, Hobbes’a
göre insanlar arası çatışmanın ana kaynağıdır.
2. Doğal Durum: Hobbes, insanların devlet yönetimi olmadan yaşadığı hipotetik bir duruma atıfta bulunur. Bu durumda,
insanlar “herkes herkese karşı” bir savaş içindedir.

3. Doğal Hukuk: İnsanların doğuştan getirdiği haklar ve özgürlükler; adalet, hakkaniyet, merhamet gibi doğa yasalarıyla
ilişkilendirilebilir.
4. Egemenlik: Toplumsal sözleşme aracılığıyla kurulan ve bireyler üzerinde nihai otoriteye sahip olan devlet gücü.
5. Siyasal Devlet/Sözleşme: Hobbes’a göre insanların doğal durumdan kurtulup düzen ve güvenlik sağlamak için
oluşturduğu, egemen otoriteye boyun eğdikleri anlaşma.

106 MEBİ KONU ÖZETLERİ FELSEFE - TYT/AYT