Page 50 - Konu Özetleri TYT Biyoloji

BİYOLOJİ

KONU
ÖZETİ HÜCRE ZARI, HÜCRE DUVARI, SİTOPLAZMA, ÇEKİRDEK
TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT TYT

HÜCRE ZARI

Günümüzde hücre zarının yapısı akıcı-mozaik zar modeli ile
açıklanır. 1972 yılında Seymour Jonathan Singer (Seymur Canı-
tın Singır) ve Garth L. Nicolson (Gart Nikılsın) tarafından önerilen
akıcı-mozaik zar modeline göre hücre zarı protein, lipit ve kar-
bonhidrat moleküllerinden oluşmaktadır.

Hücre Zarının Özellikleri
• Hücre zarı seçici-geçirgen özelliği ile hücreye madde giriş-çıkışını kontrol eder. Bazı maddeler hücre zarından geçer-
ken bazıları geçemez.

• Sürekli hareket hâlindedir ve bu durum zarın akıcı olmasını sağlar.
• Esnektir. Esnek olması sayesinde şekil ve yüzey değişikliği gösterebilir.
• İnce ve yarı saydam özelliği sayesinde hücre içindeki yapılar mikroskop yardımıyla görülebilir.
• Dinamiktir, enerji gerektiren faaliyetleri gerçekleştirebilir.

Görevleri
• Hücreyi diğer hücrelerden ve dış çevreden ayırır.
• Hücreye şekil verir ve hücrenin bütünlüğünü sağlar, dağılmasını önleyerek dış etkilerden korur.
• Kontrollü madde alışverişini, uyarıların iletimini gerçekleştirir.

• Yapısında bulunan glikolipit ve glikoproteinler sayesinde hücreye özgünlük yani kimlik kazandırır.
• Yüzeyinde taşıdığı reseptörler sayesinde hücreleri ve mikroorganizmaları tanımasını, besinlere, hormonlara, ilaçlara
cevap vermesini sağlar.
• Hücrelerin birbiriyle iletişimini ve diğer hücrelerin tanınmasını sağlar.

Yapısı

Hücre dışı
Glikoprotein
Glikolipit Hücre zarının 3 temel molekülü vardır:
Çift katlı
fosfolipit • Çift katlı fosfolipit tabakası
tabakası • Fosfolipit tabakası arasında gömülü
proteinler
• Fosfolipit ya da proteinlere bağlı kar-
Yağ asitleri bonhidratlar.
Kanal proteinleri
Protein Kolesterol
Hücre içi Gliserol
Hücre zarının genel yapısı
50 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - TYT