Page 101 - Konu Özetleri TYT Coğrafya

TÜRKIYE NÜFUSU

TÜRKIYE'DE NÜFUSUN YAPISAL ÖZELLIKLERI
Türkiye'de Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı
Türkiye'de 2023 yılı nüfus verilerine göre çocuk nüfus (0-14 yaş) %21,4, çalışma çağındaki nüfus (15-64 yaş) %68,3, yaşlı
nüfus (65 yaş ve üstü) %10,2 oranındadır. Türkiye'nin 2007 ve 2023 yılı nüfus piramitleri karşılaştırıldığında, doğurganlık
ve ölüm oranlarındaki azalmaya bağlı olarak, yaşlı nüfusun arttığı ve ortanca yaşın yükseldiği görülmektedir. Ortanca yaş,
yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan kişilerin yaşları küçükten büyüğe doğru sıralandığında ortada
kalan kişinin yaşıdır. Türkiye'de 2007 yılında 28,3 olan ortanca yaş, 2023 yılında 34'e yükselmiştir.

Türkiye’nin 2007 ve 2023 yıllarına ait nüfus piramitleri
Türkiye'de Nüfusun Cinsiyet Durumu
Türkiye'de 2023 yılı nüfus verilerine göre nüfusun % 49,9'u kadın, % 50,1'i erkektir. Bu oranlar Türkiye'de kadın ve erkek
nüfusun dengeli olduğunu gösterir. Savaşlar, göç durumu, askeri birliklerin varlığı gibi faktörler yerleşim bölgesindeki ya
da ülkedeki cinsiyet dengesini bozabilir. Genel olarak göç veren illerde kadın nüfus fazla iken göç alan illerde erkek nüfus
daha fazladır.
Türkiye’de Beklenen Yaşam Süresi
Türkiye'de beklenen yaşam süresi 2020-2022 döneminde 77,5'tir. Bu süre erkeklerde 74,8 iken kadınlarda 80,3 yıldır.
Türkiye'de Nüfusun Eğitim Durumu
Eğitim düzeyi, ülkelerin sosyal ve kültürel durumunu ortaya koyması açısından da önemlidir. Nüfusun okuryazarlık oranı,
okuryazar nüfusun eğitim düzeyi ülkelerin eğitim durumunu ortaya koyan başlıca verilerdir. Türkiye'de 1927'de %10,5 olan
okuryazar oranı 2023'te %97,6'ya yükselmiştir. Okuma yazma bilen oranı kadınlarda %96, erkeklerde ise %99,3’tür.

Türkiye'de Çalışan Nüfusun Iş Kollarına Göre Dağılımı
15-64 yaş grubunda yer alan ve çalışan nüfusa aktif nüfus
denir. Türkiye'de cumhuriyetin ilk yıllarında çalışan nüfusun
büyük bölümü tarım sektöründe çalışırken sanayi ve hizmet
sektörlerinde çalışma oranı bir hayli düşüktür. Günümüze
kadar geçen süreçte tarım sektöründe çalışma oranı giderek
azalmış, sanayi ve özellikle hizmet sektöründeki çalışma ora-
nı ise artmıştır. Türkiye'de 2022 yılı itibarıyla çalışan nüfusun
%15,8'i tarım, %27,7'si sanayi, %56,5'i hizmet sektöründedir.

Türkiye’de Kırsal ve Kentsel Nüfus
TÜİK tarafından yayınlanan verilere göre köy ve beldelerde
bulunan nüfus kırsal nüfus, ilçe ve il merkezlerindeki nüfus ise
kentsel nüfus olarak değerlendirilir. Türkiye'de, cumhuriyetin
ilk yıllarında tarımsal ekonomik faaliyetlerin ön planda olması
nedeniyle, nüfusun yaklaşık %75'lik bölümü kırsal kesimde Türkiye'de çalışan nüfusun sektörlere göre dağılımı
bulunmaktaydı. Daha sonraki dönemlerde şehirlerde, sanayi
ve hizmet sektörlerinin gelişmesiyle iş imkânları giderek artmış ve köyden kente göç oranı da yükselmiştir. Bu süreç 1980'li
yıllarda kentsel nüfusun kırsal nüfusu geçmesine neden olmuş ve kentsel nüfus oranının artışı hızla devam ederek 2023
yılında %93 olurken kırsal nüfus oranı %7 gibi çok düşük bir değere gerilemiştir.

COĞRAFYA - TYT MEBI KONU ÖZETLERI 101