Page 13 - Konu Özetleri TYT Coğrafya

COĞRAFYANIN KONUSU VE BÖLÜMLERİ

COĞRAFYANIN TARİHSEL GELİŞİMİ

İlk Çağ’da Coğrafya
Mezopotamya, Mısır ve Doğu Akdeniz Havzası’nda yaşamış düşünürler tarafından coğrafi bilgiler gezilen yerlerin tasvir
edilmesi, basit planlar ve haritalar çizilmesi yöntemleriyle ortaya konmuştur. Bu dönemde:
Tales, Dünya’nın şekli ve yapısıyla ilgili fikirler öne sürmüştür.
Heredot, Çalışmalarında insan çevre ilişkisine değinmiştir.
Aristoteles, Coğrafya ile ilgili ilk görüşleri ortaya koymuştur.
Eratosthenes, Dünya’nın çevresini hesaplamış ve Dünya haritası çizmiştir.
Strabon, Geographika adlı eseri yazmıştır.
Batlamyus, Geographica Syntaxis adlı eseri yazmıştır.

Orta Çağ’da Coğrafya
Orta Çağ’da Batı dünyasında özgür düşünceyi kısıtlayıcı tutum nedeniyle bilimsel alanda gerileme başlamıştır. Bu dönem-
de coğrafyanın gelişiminde İslam coğrafyacıları ve yazdıkları eserler önemli bir yere sahiptir. Bu dönemde:
El-Harizmi, Kitap Suret el Arz’ı yazmıştır.
El-Biruni, Kanun el Maksudi yazmıştır.
Muhammed İdrisi, Kitabu Roger isimli eseri yazmıştır.
İbn Haldun, Mukaddime isimli eseri yazmıştır.
Kâşgarlı Mahmud, Dîvânu Lugâti’t-Türk adlı eseri yazmıştır.

Yeni Çağ’da Coğrafya
Rönesans hareketleri Avrupa’da bilimin tekrar gelişmeye başlamasında etkili olmuştur. Bu gelişme coğrafya bilimini olumlu
etkilemiştir. Bu dönemde gerçekleştirilen deniz seyahatleri ile yeni yolların ve karaların keşfi gerçekleşmiştir.
Coğrafi Keşifler ile;
Bartelmi Diyaz, Ümit Burnu’nu keşfetti.
Kristof Kolomb, Amerika’yı keşfetti
Vasco da Gama, Hindistan’a deniz yoluyla ulaştı.
Magellan, Dünya’nın etrafını dolaşmak için yolculuğa çıktı, ancak ta-
mamlayamadı.
Sebastian Del Cano, Magellan’ın yarım kalan yolculuğunu tamamladı.
Yeni Çağ’da Osmanlı Devleti’nde coğrafya bilimi adına çok değerli
eserler ortaya konulmuştur.
Piri Reis, Kitab-ı Bahriye adlı eseri yazmıştır. Piri Reis'in çizdiği harita
Kâtip Çelebi, Cihannüma adlı eseri yazmıştır.
Evliya Çelebi, Seyahatname adlı eseri yazmıştır.

Yakın Çağ’da Coğrafya
Coğrafyanın metodolojisi bu çağda oluşturulmuştur. Coğrafya biliminin bölümleri ve
konuları günümüzdeki şeklini almıştır.
Alexander von Humboldt, Karl Ritter, Fredrich Ratzel, P. Vidal de la Blache gibi
bilim insanları bu dönemde coğrafyanın gelişmesine önemli katkılar sağlamıştır.Tür-
kiye’de ise Reşat İzbırak, Besim Darkot, Sırrı Erinç gibi bilim insanları coğrafyanın
gelişmesine büyük katkı sağlamıştır.
Alexander von Humboldt

COĞRAFYA - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 13