Page 115 - Konu Özetleri TYT Fizik

ÜRETEÇLER

8000 mAh
Pil kapasitesi, bir pilin depoladığı enerji miktarıdır ve genellikle miliamper-saat (mAh) cinsinden
ifade edilir. Kapasite, pilin ne kadar süreyle sabit bir akımı (genellikle mA cinsinden) sağlaya-
bileceğini gösterir. Örneğin, 8000 mAh kapasiteli bir pil, 800 mA akım çeken bir cihazı 10 saat
boyunca çalıştırabilir.

Kapasite (mAh) Çıkış Akımı (mA) Çalışma Süresi (saat)
4000 20 200
6000 100 60
8000 4000 2

Pil Kapasiteleri ve Akım Çıkışlarına Göre Çalışma Süreleri Karşılaştırması

Bir devrede üreteç r iç direncine sahipse, bu iç direnç, üretecin çalışması sırasında enerji kaybına neden olabilir. Devre-
de anahtar açıkken üretece voltmetre bağlandığında, ölçülen değer üretecin devreye sağladığı potansiyel fark ε kadar
olur. Ancak, anahtar kapalıyken I akımı oluşturulduğunda, üretecin iç direnci r nedeniyle enerji tüketilir.

Üreteçlerin iç direnci, devrelerde enerji kaybına sebep olur. Ancak, genellikle bu iç direnç problemlerde göz ardı edilerek
r = 0 olarak kabul edilir. Bu tip idealize edilmiş üreteçlere ise ideal üreteç denir.

Elektrikle çalışan araçlarda kullanılan üreteçler genellikle pillerdir ve ihtiyaca göre seri ya da paralel bağlanabilirler. Üre-
tecin devreye nasıl bağlanacağı, üretecin ürettiği elektromotor kuvvet (emk) değerinden daha fazla emk'e ihtiyaç duyulup
duyulmamasına veya devreye daha uzun süre emk verme ihtiyacına göre belirlenir. Bu bağlantı şekilleri, devrenin gerek-
sinimlerine ve üretecin performansına bağlı olarak seçilir.

ÜRETEÇLERİN SERİ BAĞLANMASI
Seri bağlantıda, her bir üretecin pozitif kutbu diğerinin nega-
tif kutbuna bağlanır ve bu şekilde üreteçler arasında toplam
voltaj artırılır. Seri bağlı piller genellikle daha yüksek voltaj
gerektiren uygulamalarda kullanılır. Örneğin 3 V gerilimle ça-
+ - + - + - lışan bir lambaya 1,5 V luk pil bağlanınca lamba yanmaya-
caktır. Ancak 2 tane 1,5 V luk pil seri bir biçimde bağlanırsa
1,5 V 1,5 V 1,5 V lamba yanar.

Seri bağlı pillerin bağlı bulun-
duğu devrede pillerin üzerin-
den geçen akım şiddeti eşit-
tir. Pillerden biri arızalanır ve
akım üretmezse devreden
I I I I I I akım geçmez.

FİZİK - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 115