Page 118 - Konu Özetleri TYT Fizik

FİZİK

KONU ELEKTRİK VE MANYETİZMA
ÖZETİ
TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT

ELEKTRİK ENERJİSİ, ELEKTRİKSEL GÜÇ VE LAMBA PARLAKLIKLARI
ELEKTRİK ENERJİSİ VE ELEKTRİKSEL GÜÇ

HATIRLAYALIM

İş, net kuvvetin etkisi altında bir cismin yer değiştirmesiy-
le gerçekleşen enerji transferidir. Matematiksel olarak,
2 W = F ⋅ ¢x formülü ile ifade edilir, burada W işi, F
net net
uygulanan kuvveti, ¢x cismin kuvvet yönünde aldığı yolu
ifade eder. Net kuvvet iş yaptığında, cismin kinetik ener-
net net
jisinde bir değişim meydana gelir.
Güç (P) ise birim zamanda yapılan iştir. Yapılan işin, işin
yapılma süresine oranı gücü verir. Birimi J/s ya da watt
ile ifade edilir.
W = F net · = E kinetik V > V 1
2
P = W
t

ELEKTRİKSEL ENERJİ

+ q q -
+ q - Bir iletkene, üreteç bağlandığında devrenin farklı noktaları arasında po-
+ q - tansiyel fark oluşur. Potansiyel farkın oluşturduğu elektrik alan sayesinde,
elektrik akımı yüksek potansiyel bölgesinden düşük potansiyel bölgesine
doğru oluşur. Negatif yüklü elektronlar ise elektrik alanın tersi yönünde
A
hareket ederler.

V

Volt (V) elektriksel gerilim veya potansiyel fark ölçüsüdür ve temelde bir Coulomb (C) büyüklüğündeki bir yükün taşınması
sırasında 1 Joule (J) enerji harcanmasına eşittir. Devreden q kadar yük geçişi sırasında harcanan enerji:
E = q ⋅ V formülü ile hesaplanır.
Burada E enerjiyi, q taşınan toplam yük miktarını ve V ise potansiyel farkını (voltaj) ifade eder.
q = I ⋅ t Akımı (I), yük (q) ve zaman (t) cinsinden ifade eden bağıntısını kullanarak enerji denklemini akım ve zaman cin-
sinden de yazabiliriz.
E = q ⋅ V denkleminde q = I ⋅ t yerine yazarsak;
E = V ⋅ I ⋅ t bağıntısı elde edilir.
Ohm Kanunu V = I ⋅ R olduğuna göre, bu ilişkiyi enerji denklemindeki V yerine koyarsak;
2
E = I ⋅ R ⋅ t bağıntısı elde edilir.
Bulunan bu enerji devrelerde ısıya, sese, ışığa dönüşen enerjiyi ifade eder.

118 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - TYT