Page 122 - Konu Özetleri TYT Fizik

FİZİK

KONU MIKNATIS VE MANYETİK ALAN
ÖZETİ
TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT

MIKNATIS VE MANYETİK ALAN
Mıknatıs; demir, nikel, kobalt gibi maddeleri çekme özelliğine sahip cisimlere verilen bir isimdir. Mıknatısların tabiatta bu-
lunabilen doğal mıknatıs ,bazı elementlerin belirli oranlarda karışımıyla elde edilen yapay mıknatıs ya da elektromıknatıs
gibi çeşitleri vardır.

Doğal mıknatıs; mıknatıs özelliği sürekli olan, magnetit adı verilen demir oksidi
bir mineraldir.

Yapay mıknatıs çeşitli elementlerin fiziki olarak karıştırılıp üretilmesi ile ortaya çı-
kar ve yapay yollardan manyetik özellik kazanır. Yapay bir mıknatısın mıknatıs
özelliğini kaybetmesi normal şartlar atlında yıllar içinde olur.

Basit bir elektromıknatıs demir çiviye sarılmış plastik kaplı iletken tel ve bu iletken
telin uçlarına bağlanan bir üreteçten oluşur.

BİR MIKNATISIN MANYETİK ALANI VE MANYETİK ALAN YÖNÜ
Mıknatısın manyetik özelliklerini gösterdiği bölgeye o mıknatısın manyetik alanı denir. Manyetik alan B¶ sembolüyle göste-
rilir ve vektörel bir büyüklük olup SI’da birimi Tesla’dır.

Bir çubuk mıknatısın ya da bir U mıknatısın üzerine
cam levha konulup demir tozları serpildiğinde, manye-
tik alan etkisiyle mıknatıslanan demir tozları mıknatısın
manyetik alanı yönünde dizilir. Demir tozlarının man-
yetik alan etkisiyle aldığı şekillere bakılarak mıknatıs
dışındaki manyetik alanlar manyetik alan çizgileri ile
sembolize edilir.

NOT

Neodymium (Neodyum) mıknatıs, son yıllarda üretimi artan neodyum (Nd), demir (Fe) ve bor (B) gibi elementlerden
üretilen en güçlü yapay mıknatıslardır.
Bir neodyum mıknatıs boyutlarıyla asla kıyaslanamayacak kadar büyük bir güce sahiptir. Zira bu mıknatıslar ağırlığının
1000-1500 katı kadar ağırlığı kaldırabilecek kadar güçlüdür.
Özellikle otomotiv, petrokimya endüstrisi ile sağlık ürünlerinin üretimi gibi birçok sektörde kullanılan ve tercih edilen
neodyum mıknatıslar, mıknatıslık özelliklerini 10-15 yıl koruyabilirler.

122 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - TYT