Page 123 - Konu Özetleri TYT Fizik

MIKNATIS VE MANYETİK ALAN

Mıknatısın manyetik alanında şekil alan demir tozlarının görünümüne bakıla-
rak yapılan modelleme sonucunda aşağıdaki çıkarımlar yapılabilir.
S N

• Demir tozlarının yoğun bir şekilde toplandığı mıknatısın uç bölgelerine
kutup noktaları denir.

• Demir tozlarının yoğunlaştığı bölgelerde (N ve S kutupları yakınlarında)
manyetik alan şiddeti daha büyüktür. Mıknatıstan uzaklaştıkça manyetik
alan şiddeti azalır.
N

• Demir tozlarının mıknatıs çevresinde oluşturduğu bu çizgilere manyetik
alan çizgileri denir. Manyetik alan çizgileri başlangıcı ve bitişi olmayan
mıknatısın içinden geçip dışından dolanan kapalı eğriler şeklinde ifade
S edilir. Bu yüzden manyetik alan yönü mıknatıs dışında N kutbundan S
kutbuna doğru iken mıknatıs içinde S kutbundan N kutbuna doğrudur.
Manyetik alan çizgileri birbirini kesmez.

• Deney; cam levha yerine aynı kalınlıkta karton levha üzerinde yapıldı-
ğında demir tozlarının cam yüzey üzerindekine göre daha az toplanma
yaptığı gözlendiği için bir mıknatısın çevresindeki manyetik alan şiddeti
N S ortama da bağlıdır.

MIKNATIS KUTUPLARININ ADLANDIRILMASI

Bir iple ortasından asılan çubuk mıknatıs, Dünya’nın coğrafi
kuzey (N) ve güney (S) doğrultusunda dengeye geldiği görü-
lür. Mıknatısın coğrafi kuzey kutbuna doğru yönelen kutbuna
N, coğrafi güney kutbuna doğru yönlen ucuna S kutup adı
verilmiştir.

Yön bulmada kullandığımız pusulanın ibresi de bir mıknatıs-
tır. Pusulanın kırmızı ucu, ortamdaki manyetik alanın yönünü
gösterir.
Bir mıknatısın manyetik alanı içerisine konulan çeşitli pusu-
laların ibresi manyetik alan çizgilerine teğet olacak şekilde
yönelir.

FİZİK - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 123