Page 41 - Konu Özetleri TYT Fizik
P. 41

NEWTON'IN HAREKET YASALARI


        AĞIRLIK VE YER ÇEKİMİ İVMESİ
        Bir gezegenin yüzeyindeki bir cisme uyguladığı kütle çekim kuvvetine ağırlık denir.
        • Ağırlık vektörel büyüklük olup dinamometre ile ölçülür.
        • SI birim sisteminde birimi Newton (N)’dır.
        • G¶ sembolü ile gösterilir.


        Bir gezegen üzerinde bulunan birim kütleye uygulanan kütle çekim kuvvetine gezegenin çekim
        ivmesi denir.
        • g¶ sembolü ile gösterilir.
                                                                                       Dinamometre çeşitleri
        • SI birim sisteminde birimi N/kg'dir.
        • Dünya’da yer çekimi ivmesi adını alır.
        • Dünya’da yer çekimi ivmesi ortalama olarak g = 9,81 N/kg büyüklüğünde olup hesaplamalarda kolaylık sağlaması için
        g = 10 N/kg alınır.

                                 DİKKAT

                           Dünya’da m kütleli bir cismin ağırlığı; G¶ = m • g¶ bağıntısıyla bulunur.

               KRİTİK BİLGİ                                     KRİTİK BİLGİ

         Ağırlık ve kütle kavramları birbirlerine karıştırılmamalıdır.  Dünya yüzeyinde yer çekimi ivmesinin büyüklüğü ekva-
         •Kütle  değişmeyen  madde  miktarı  olup  eşit  kollu  terazi   tor bölgesinde yaklaşık olarak 9,78 N/kg olup kutuplara
         ile ölçülür.                                     doğru  gidildikçe  artar  ve  kutup  bölgelerinde  yer  çekimi
                                                          ivmesinin değeri yaklaşık olarak 9,84 N/kg olur.
         •Ağırlık ise cismin bulunduğu gezegenin cisme uyguladı-
         ğı çekim kuvveti olup dinamometre ile ölçülür.


        NEWTON’IN III. HAREKET YASASI (ETKİ-TEPKİ PRENSİBİ)



                       ETKİ   TEPKİ
                                                    Görselde  tekerlekli  sandalyede  oturan  erkek,  avucunun  içiyle
                                                    karşısında oturan kadının elini iterse kadının eli de erkeğe aynı
                                                    büyüklükte fakat zıt yönde bir kuvvet uygular ve erkek de bu kuv-
                                                    vetin etkisiyle geriye doğru hareket eder.







        Tepki Kuvveti
        Zeminin düz veya eğimli olması önemli olmaksızın üzerinde duran veya hareket eden cisimlere; zemin tarafından uygu-
        lanan, yönü zemine dik olan kuvvettir.
        •   Bir A cismi, bir B cismine bir kuvvet uyguladığında; B cismi de A cismine eşit büyüklükte fakat zıt yönde bir tepki
            kuvveti uygular.
        •   Evrende her etki kuvvetine karşılık eşit büyüklükte ve zıt yönlü olacak şekilde bir tepki kuvveti vardır. Etkileşim halinde
            olan iki cisimden her biri üzerine kuvvet etki eder. Buna göre mekanik kuvvetler çift halindedir ve hiçbir mekanik kuvvet
            tek olamaz. Bu kuvvet çiftlerine etki-tepki kuvveti adı verilir.
        •   Etki ve tepki kuvvetleri eşit büyüklükte ve zıt yönde olmalarına rağmen birbirlerini dengelemezler. Çünkü etki ve tepki
            kuvvetleri aynı cisim üzerinde değil, farklı cisimler üzerine etki ederler.
        •   Temas gerektiren ve temas gerektirmeyen kuvvetler; etki-tepki kuvvet çifti oluşturur.



        FİZİK - TYT                                                                MEBİ KONU ÖZETLERİ       41
   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46