Page 42 - Konu Özetleri TYT Fizik

NEWTON'IN HAREKET YASALARI

A
F¶ :A cisminin, B cismine uygula-
B AB
dığı kuvvet (etki)
m A
m B F¶ :B cisminin, A cismine uygula-
AB BA BA AB BA
dığı kuvvet (tepki)
A B A B F¶ = �F¶ ve |F¶ | = |F¶ |
AB BA AB BA
olur.

A B

KRİTİK BİLGİ

Cismin ağırlığı G¶ temas kuvveti olup o cismin üzerine Dünya'nın uyguladığı çe-
Etki
kim kuvvetidir. Masanın üzerindeki cisme Dünya cismin kütlesinden dolayı bir G¶
ı
m kuvveti uygular. Aynı zamanda cisim de Dünya'nın bu etkisine karşı Dünya'ya G¶
tepki kuvvetini uygular.
ı
ı
Etki G¶ = �G¶ ve |G¶| = |G¶ |
ı Tepki
olup bunlar etki-tepki kuvvetleridir.
ı
Tepki
Masa, aşağıdan yukarıya doğru cisim üzerine N¶ ile gösterilen bir etki kuvveti
uygular. Bu kuvvet normal (dik) kuvvettir. Normal kuvvet bir temas kuvvetidir ve cismin aşağı yönlü olan G¶ ağırlığını
dengelemek için gereken büyüklüğe eşittir.

Burada G¶ ve N¶ etki-tepki kuvvet çifti değildir. Çünkü bunların her ikisi de aynı cisme yani cisme etki ederler. N¶ normal
ı
kuvvetinin tepki kuvveti N¶ dür ve N normal kuvvetine karşı cisim tarafından masaya uygulanan kuvvettir.
Buna göre bu örnekte etki-tepki kuvvet çiftleri
ı
ı
G¶ = �G¶ ve N¶ = �N¶ olur.

Şekilde cismin bulunduğu yüzeye uyguladığı etki kuvvetinin büyüklüğü, cismin G¶ ağır-
lığının büyüklüğüne eşittir.
Etki
F ¶ = G¶
ETKİ
Cismin bulunduğu yüzey tarafından cisme uygulanan tepki kuvvetinin büyüklüğü, N¶ nor-
mal kuvvetin büyüklüğüne eşittir.
F¶ = N¶
Tepki TEPKİ
F¶ = �F¶ ve |F¶ | = |F¶ | olduğundan |G¶| = |N¶| olur.
ETKİ TEPKİ ETKİ TEPKİ
• Birbiriyle etkileşim halinde olan cisimler arasındaki mekanik kuvvetler, elektrik yüklü iki cismin birbirlerine uyguladıkları
elektriksel kuvvet, iki cisim arasındaki kütle çekim kuvveti, iki mıknatısın birbirlerine uyguladıkları manyetik kuvvet
etki-tepki kuvvet çiftlerine örnek olarak verilebilir.

42 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - TYT