Page 69 - Konu Özetleri TYT Fizik

ISI VE SICAKLIK

Hâl değiştirme ısısı:
Saf maddenin birim kütlesinin (1 gram) hâl değiştirmesi için gerekli olan ısı miktarını ifade eder. Bu ısının sembolü 'L' ile
gösterilir. Saf maddeler için ayırt edici bir özellik olan hâl değiştirme ısısı, SI birim sisteminde joule/kilogram (J/kg) olarak
ölçülürken, yaygın olarak kalori/gram (cal/g) birimi de kullanılır.

Buharlaşma Isısı
Erime Isısı (L ) Donma Isısı (L ) Yoğuşma Isısı (L )
E D (L ) Y
B
Erime sıcaklığın- Donma sıcaklığındaki saf bir maddenin bi- Kaynama sıcak- Yoğuşma sıcaklığında saf bir
daki saf bir madde- rim kütlesinin, aynı sıcaklıkta katı hâle geç- lığında saf bir maddenin birim kütlesinin, aynı
nin birim kütlesinin, mesi için maddeye verilmesi gereken ısı maddenin birim sıcaklıkta gaz hâlinden sıvı hâle
aynı sıcaklıkta sıvı miktarı L olarak adlandırılır. Saf bir mad- kütlesinin, aynı sı- geçmesi için madde tarafından
D
hâle geçmesi için denin erime ve donma ısıları eşittir, yani caklıkta gaz hâle yayılması gereken ısı miktarı L
maddeye verilmesi bir maddenin erime sıcaklığında sıvı hâle geçmesi için mad- olarak adlandırılır. Saf bir mad- Y
gereken ısı miktarı geçmesi için gereken ısı miktarı ile aynı deye verilmesi ge- denin buharlaşma ve yoğuşma
L olarak adlandı- sıcaklıkta katı hâle geçmesi için yayması reken ısı miktarı ısıları eşittir. L = L
E
rılır. gereken ısı miktarı birbirine eşittir. (L = L ) olarak adlandırılır. Y B
E D
Q ısı miktarını, m madde miktarını ve L ise maddenin hâl değiştirme ısısını temsil eder. Hâl değiştirme için gerekli ısı mik-
tarı, maddenin kütlesi ile doğru orantılıdır. Aşağıdaki matematiksel model ile bulunur.

Q = m • L

DİKKAT

Hâl değiştiren saf bir maddenin sıcaklığı değişmediği için hâl değiştirmeyen kısmının özkütlesi değişmez.

Sıcaklık ( C)
o
Bu bölgede buhar, (Q 5 - Q 4 ) kadar ısı
Q 5 - Q 4 = m . c buhar . ΔT 3
verilerek sıcaklığı artırılmıştır.
Buhar
Su + Buhar
Bu bölgede su kaynama noktasına
ulaşmıştır. Su ve buhar birlikte
Q 4 - Q 3 = m . L B bulunmaktadır. (Q 4 - Q 3 ) kadar ısı verilerek
Su suyun tamamı buhar haline dönüşür.
Bu bölgede yalnız su vardır.
Q 3 - Q 2 = m . c su . ΔT 2
Buz + Su (Q 3 - Q 2 ) kadar ısı verildiğinde suyun
tamamı kaynama noktasına çıkar.
Isı (cal)
Q 1 Q 2 Q 3 Q 4 Q 5
Bu bölgede buz erime sıcaklığında, buz
Buz Q 2 - Q 1 = m . L E ve su birlikte bulunmaktadır. (Q 2 - Q 1 )
kadar ısı verildiğinde buzun tamamı suya
dönüşür.
Bu bölgede buz katı haldedir. Q 1 kadar ısı
verilerek sıcaklığı erime sıcaklığına
Q 1 = m . c buz . ΔT 1
çıkarılmıştır.

FİZİK - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 69