Page 44 - Konu Özetleri TYT Kimya

MADDENIN FIZIKSEL HÂLLERI

Endüstride Hâl Değişiminin Önemi

LPG LNG
Sıvılaştırılmış Petrol Gazı Sıvı Doğal Gaz Itici Gazlar Soğutucu Akışkanlar
(Likit Petrol Gazı) (Likit Naturel Gaz)

• Bütan ve propan • Doğal gazın • Deodorant ve • Ortamdan ısı alarak
gazlarından sıvılaştırılması ile spreylerde kullanılan buharlaşan ve ortam
oluşan bir elde edilir. gazlar, atmosfer sıcaklığını düşüren
karışımdır. basıncından daha maddelere soğutucu
• %90’ı metan (CH )
4 yüksek basınca akışkanlar denir.
• Doğal gazın olmak üzere etan sahip sıvılaştırılmış
çeşitli işlemlerden (C H ), propan • Soğutucu akışkan olarak
2 6 gazlardır.
geçirilmesiyle ya (C H ), bütan kullanılan maddenin
3 8
da ham petrolün (C H ) ve diğer • İtici gazlar basınç basınçla sıvılaştırılabilmesi
4 10
rafinasyonu ile hidrokarbonları da altında sıkıştırılarak ve üzerindeki basınç
elde edilir. içeren yüksek verimli küçük hacimli özel kaldırıldığında genleşerek
bir yakıt türüdür. kaplara konulabilir. buhar hâline geçmesi
• Yanıcı ve parlayıcı gerekir.
özelliğe sahiptir. • LNG doğal gaza göre • İtici gazların
daha saftır. renksiz ve kokusuz • Buzdolabı, klima ve daha
• Düşük karbon
sayılı olduğu için • Atmosfer basıncında olmasına, toksik büyük tesislerde kullanılan
diğer yakıtlarla �162 °C sıcaklığa olmamasına dikkat ısı pompalarında soğutucu
kıyaslandığında kadar soğutulan doğal edilmelidir. akışkanlar kullanılır.

çevreye zararı da gaz, yoğunlaşarak • CO gibi itici gazların
2
sera gazı salınımı sıvı faza geçer ve sıkışma ve genleşme
da daha azdır. LNG elde edilir. özelliklerinden ilaç,
parfüm ve spreylerde
faydalanılmaktadır.

DIKKAT

LPG havadan daha yoğundur, bu nedenle sızıntı ve kaçak durumlarında zemine yakın yerde daha çok birikir.

DIKKAT
Doğal gaz (LNG) genellikle boru hatlarıyla taşınır. Boru hatlarıyla taşınmasının mümkün olmadığı yerlerde özel yapılmış
çelik tanklarla taşınır.

DIKKAT
• Soğutucu akışkanlar, kimyasal olarak aktif olmamalı; kullanıldıkları sistemlerdeki metallerle reaksiyona girmemelidir.
• Eskiden beri soğutucu akışkan olarak kullanılan Cl ve NH gazlarının zehirli olmasından ve Freon-12’nin ise ozon
2 3
tabakasına zarar vermesinden dolayı kullanımları yasaklanmıştır. Günümüzde Puron adı verilen soğutucu akışkan
kullanımı yaygınlaştırılmaya çalışılmaktadır.

44 MEBİ KONU ÖZETLERİ KIMYA - TYT