Page 60 - Konu Özetleri TYT Kimya

KIMYANIN TEMEL KANUNLARI

SABIT ORANLAR KANUNU (PROUST - 1799)
• Sabit Oranlar Kanunu, bir bileşiği oluşturan elementlerin kütleleri oranının her zaman sabit olduğunu söyler.
• Kütlece oran sabit olduğundan bileşikteki elementlerin kütlece yüzdeleri de sabittir.
• Bir bileşikteki elementlerin arasındaki sabit oranı bulabilmek için, bileşiği oluşturan elementlerin artansız kütleleri
veya bileşiğin formülü ve bileşiği oluşturan elementlerin atom kütleleri bilgileri kullanılır.
• Şerbet, hava, çelik gibi karışımlar Sabit Oranlar Kanunu’na uymaz.

KATLI ORANLAR KANUNU (DALTON - 1804)
• Aynı iki elementten oluşan birden fazla bileşikte, elementlerden birinin sabit miktarı ile birleşen diğer elementin
miktarı arasında tam sayılarla ifade edilen bir oran vardır. Bu oran Katlı Oranlar Kanunu olarak ifade edilir.
1
• CO ve CO bileşiklerinde karbon kütleleri eşitken CO’teki oksijen kütlesinin CO ’teki oksijen kütlesine oranı ’dir.
2 2 2
Karbonlar arasındaki oran ise 2’dir.

CO O CO 1
¡ =
CO O 2
2
CO 2
(Çarpmaya
†
Aynı
göre tersi)
2 /C O C CO 2
¡ 2 2 =
CO C 1
2 CO
2
†
Aynı
DIKKAT

• H SO ile H SO bileşikleri üç cins atomdan oluştuğu için aralarında katlı oran yoktur.
2 4 2 3
• CO ve NO bileşikleri farklı elementlerden oluştuğundan Katlı Oranlar Kanunu'na uymaz.
2 2
• NO ve N O bileşiklerinin basit (kaba) formülleri aynı olduğundan aralarında katlı oran yoktur.
2 2 4
2 /NO NO
2 † 2 4 = 1
NO NO
2 4 † 2 4
Sabit
Azot ortamlarını eşitlemek isterken oksijen atomları da eşitlendi ve oran “1” bulundu ancak bulunan “1” değeri bir kat
değildir.

KRITIK BILGI
Kimyanın temel kanunları bilinirse
• Bilimsel bakış yeteneği kazanılır.
• Yangın gibi istenmeyen olaylar önlenebilir.

60 MEBİ KONU ÖZETLERİ KIMYA - TYT