Page 37 - Konu Özetleri TYT Tarih

ABBASİ DEVLETİ VE TÜRKLER - BİLİM MEDENİYETİ

İSLÂM MEDENİYETİNDE ÂLİMLER

FARABİ (870-950)
• Farabi mantık ilmine katkılarından dolayı Aristo’dan sonra “İkinci Öğretmen” lakabıyla anılmıştır.
• Metafizikte, varlık ve mahiyet ayrımını yapan ilk filozoftur.
• Eserlerinden bazıları “İhsâu’l-Ulûm” ve “Kitabü’l-Musikî el-Kebîr” dir.

İBN SİNA (980-1037)
• Batı’da Avicenna, İslam âleminde ise “Eş-şeyhü’rreîs” adıyla anılmıştır.
• İbn Sina’nın bilimsel alandaki en önemli eseri, tıp alanında anıtsal bir kaynak olan “el-Kanûn fî’t–Tıbb” adlı eserdir.
• İbn Sina tıp biliminde idrar incelemesiyle şeker hastalığını teşhis ve tespit etmiştir.

İMAM GAZALİ (1058-1111)

• Gazali hem kabilecilik anlayışına hem de körü körüne kabul edilen mezhepçiliğe karşıdır.
• Gazali’ye göre şüphe gerçeğe ulaşmanın tek yoludur.
• Gazalinin en ünlü eseri “İhyâü Ulûmi’d-Din”de bozulmuş bir toplumu ıslah etmeye tekrar Kur'an ve Sünnet temelleri
üzerine oturtmaya ve İslami erdemleri yeniden kazandırmaya çalışmıştır.

İBN RÜŞD (1126-1198)
• Batı’da Averroes adıyla bilinir.
• Aristo’nun en büyük yorumcusu olarak kabul edilir.

• “el-Külliyyatu fi’t-tıbb” adlı eseri XII. yüzyılda Latinceye çevrilmiş ve Avrupa bilim insanları tarafından kullanılmıştır.

KRİTİK BİLGİ KRİTİK BİLGİ
İslam dünyasında siyaset felsefesinden bahseden ilk fi- Yaptığı gözlemlerle güneş lekelerini gözlemleyen ilk bil-
lozof Farabi’dir. gin İbn Rüşd ’dür.

İSLÂM MEDENİYETİNDE SANAT

• İslâm sanatının başlangıçtan beri değişmeyen temel niteliği özgün üslubu, motif zenginliği ve kendine has mimari
sistemidir.
İslâm Medeniyetinde Öne Çıkan Sanat Dalları

• Tezhip: Yazma kitap, levha ve murakkaların bezenmesinde ezilmiş altın varak ve çeşitli renklerin kullanılmasıyla uy-
gulanan süsleme sanatıdır.
• Hüsnühat : Güzel yazı yazma sanatıdır.
• Minyatür : Genellikle el yazması kitaplarda yer alan küçük boyutlu, renkli resim yapma sanatıdır.

• Hakkaklık : Taş, maden, ahşap gibi maddeler üzerine yazı ve şekil kazıma sanatıdır.
• Çini : İç ve dış mimaride kullanılan özellikle seramik üzerine sırlama işlemi ile yapılan süsleme sanatıdır.
• Ciltçilik : Kitabın yapraklarını dağılmadan ve sırası bozulmadan bir arada tutabilmek için yapılan koruyucu kapağın
yapılma ve bezeme sanatıdır.
• Ebru : Kitreli su üzerine serpilen boyalarla yapılan bezeme sanatıdır.
TARİH - TYT-AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 37