Page 45 - Konu Özetleri TYT Tarih

BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ

BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ’NİN YIKILIŞI

• Alp Arslan’ın 1072’de ölümünden sonra tahta geçen oğlu Melikşah, devlete en parlak zamanını yaşatmıştır.
• Melikşah’ın 1092’de ölümüyle birlikte oğulları arasında taht mücadelesi başlamıştır.
• Büyük Selçuklu Devleti taht mücadelelileri esnasında fetret devri yaşamıştır.

• Batıniler’in yaptıkları yıkıcı faaliyetler devleti daha da yıpratmıştır.
• Atabeylerin bağımsızlıklarını ilan etmesi merkezi otoriteyi zayıflatmıştır.
• Karahıtaylar ile yapılan Katvan Savaşı’nda (1141) alınan mağlubiyet yıkılış sürecini hızlandırmıştır.
• Haçlı Seferleri’nin başlaması yıpratıcı bir etki yaratmıştır.
• Oğuzlar’ın isyanı ile iyice zayıflayan Selçuklular, 1157’de son hükümdar Sultan Sencer’in vefatı ile tarih sahnesinden
silinmiştir.

DİKKAT
Malazgirt Zaferi’nden sonra Selçuklu komutanları tarafın-
dan Anadolu’da ilk Türk devletleri kurulmuştur.

BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ’NDE DEVLET YÖNETİMİ

YÖNETİM
• İslamiyet öncesi Türk devlet anlayışı devam ettirilmiştir.
• Devlet teşkilatı; saray, hükûmet, adliye ve ordu birimlerinden oluşmuştur.

• Para bastırmak, hutbe okutmak, nevbet çaldırmak vb. hükümdarın sembolleri arasında yer almıştır.
• Saray teşkilatında en üst düzeydeki görevli Hâcibü’l-hüccâb’tır.
• Bütün devlet işleri, başında vezir bulunan "Büyük Divan" tarafından yürütülmüştür.
• Divan-ı İnşa (tuğra), devletin iç ve dış yazışmaları yerine getirir.

• Divan-ı İstifa, mali işlerden sorumludur.
• Divan-ı İşraf, devlet kurumlarının denetimini yapar.
• Divan-ı Arz, askerî işlerden sorumludur.
• Büyük Divan’a bağlı olmayan Divan-ı Berid posta işlerini, Divan-ı Mezalim adalet işlerini ve Divan-ı Hatun ise Hatun’un
işlerini yerine getirir.

Nizâmülmülk (Temsilî)
TARİH - TYT-AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 45