Page 5 - Bilgi Okuryazarlığı Becerileri Etkinlik Kitabı

BILGI
OKURYAZARLIĞI

BİLGİ OKURYAZARLIĞI

Bilgi okuryazarlığı kavramı, gündeme geldiği tarihten itibaren verimlilik, yaşam kalitesi, vatandaşlık hakları, de-
mokrasi gibi farklı bakış açılarıyla ele alınmış; bu bakış açılarıyla ilişkili olarak problem çözme, teknolojik araçları
kullanabilme, kendi kendine öğrenebilme, eleştirel düşünme, ekip çalışması yapabilme, iletişim becerileri gibi
farklı becerilere odaklanılarak çeşitli şekillerde tanımlanmıştır.
Bilgi okuryazarlığı kavramının ortaya çıkışından günümüze kadar evrilme sürecini incelediği çalışmasında Kur-
banoğlu, bilgi okuryazarlığının bilgi becerileri, üst düzey düşünme becerileri, birtakım bireysel beceriler ile çe-
şitli okuryazarlık becerilerinin birleşiminden oluşan bir beceriler bütünü olduğunu söylemektedir. Burada bilgi
becerileri ile kastedilen; bilgi ihtiyacını fark etme, bilgi ihtiyacını tanımlama, bilgi arama stratejileri geliştirme,
bilgiyi arama, bulma, seçme, değerlendirme, kullanma, sınıflama, düzenleme, yorumlama, yeni bilgiyi mevcut
bilgiyle bütünleştirme, iletme vb. becerilerdir. Üst düzey düşünme becerileri ile kastedilen; muhakeme yürü-
tebilme, karar verebilme, problem çözebilme, analitik düşünebilme, eleştirel düşünebilme, sentez yapabilme,
yaratıcı düşünebilme, yeni bilgi üretebilme, geçmiş deneyimlerden yararlanarak bilgi ve beceri transferi yapa-
bilme, bilgiyi içselleştirme vb. becerilerdir.
Bireysel beceriler ile kastedilen; iletişim, ekip çalışması, iş birliği, kişisel motivasyon, uyum sağlama vb. beceri-
lerdir. Çeşitli okuryazarlık becerileri ile kastedilen; işlevsel okuryazarlık, bilgisayar okuryazarlığı, internet okur-
yazarlığı, kütüphane okuryazarlığı, medya okuryazarlığı, görsel okuryazarlık vb. okuryazarlık türlerinin kapsa-
dığı becerilerdir.

Bilgi okuryazarlığının sadece eğitim alanıyla sınırlı bir kavram değil, yaşamın kişisel, mesleki, sosyal, toplumsal,
kültürel vb. birçok alanını ilgilendiren bir kavram olmasına dayanmaktadır.

Bununla birlikte bilgi okuryazarlığı, tanımlarında da belirtildiği üzere bir beceri seti olup tüm tanımlarda ortak
olan şu becerileri kapsamaktadır:

1. İhtiyaç duyulan bilgiyi tanımlama
2. Tanımlanan bilgiye erişme
3. Erişilen bilgiyi değerlendirme ve alma
4. Alınan bilgiyi etkili olarak, etik ve hukuki açılardan uygun bir şekilde kullanma

Bu beceriler, bilgi okuryazarlığı becerilerini oluşturan beceri setinin dört temel ögesidir.

5