Page 238 - Türkçeyi Etkili Kullananlar
P. 238
Etkinlik
3. Aşağıdaki manzumeden hareketle Ziya Gökalp’ın millî edebiyat anlayışını yazarak
açıklayız.
“Evvelce yok idi bir gazetemiz,
Şimdi (Halka Doğru) ilim çantamız
(Kerem)i yazamamış olsa atamız
Der miydik bizim de irfanımız var?
Köroğlu olmasa geçmezdi hayat,
Köylere girmezdi hiç edebiyat;
Yenisi çıkmadan denir mi bayat,
Nerde Âşık Garip yazanımız var?”
(Ziya Gökalp)
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
4. Aşağıda yer alan Ziya Gökalp’a ait Lisan şiirini okuyunuz. Bu şiirden hareketle aşağıdaki
soruları cevaplayınız.
Lisan
Güzel dil Türkçe bize, Yap yaşayan Türkçeden,
Başka dil gece bize. Kimseyi incitmeden.
İstanbul konuşması İstanbul’un Türkçesi
En sâf, en ince bize. Zevkini olsun yeden.
Lisanda sayılır öz Arapçaya meyletme,
Herkesin bildiği söz; İran’a da hiç gitme;
Ma’nâsı anlaşılan Tecvîdi halktan öğren,
Lûgate atmadan göz. Fasîhlerden işitme.
Uydurma söz yapmayız, Gaynlı sözler emmeyiz,
Yapma yola sapmayız, Çocuk değil, memeyiz!
Türkçe’leşmiş, Türkçe’dir; Birkaç dil yok Tûran’da,
Eski köke tapmayız. Tek dilli bir kümeyiz.
Açık sözle kalmalı, Turân’ın bir ili var
Fikre ışık salmalı; Ve yalnız bir dili var.
Müterâdif sözlerden Başka dil var diyenin,
Türkçe’sini almalı. Başka bir emeli var.
Yeni sözler gerekse, Türklük’ün vicdânı bir,
Bunda da uy herkese, Dini bir, vatanı bir;
Halkın söz yaratmada Fakat hepsi ayrılır
Yollarını benimse. Olmazsa lisânı bir.
(Ziya Gökalp Külliyatı I: Şiirler ve Halk Masalları)
236 Türk Dili ve Edebiyatı
