Page 70 - Kimya Sınıf İçi Değerlendirme

KİMYA SINIF İÇİ DEĞERLENDİRME

SINIF İÇİ DEĞERLENDİRME ÖRNEĞİ 5

DERS KİMYA

SINIF 10
ÜNİTE Karışımlar
KONU Ayırma ve Saflaştırma Teknikleri
KAZANIM 10.2.2.1. Endüstri ve sağlık alanlarında kullanılan karışım ayırma tekniklerini açıklar.
Kazanım Açıklaması a. Mıknatıs ile ayırma bunun yanı sıra tanecik boyutu (eleme, süzme, diyaliz), yo-
ğunluk (ayırma hunisi, yüzdürme), erime noktası, kaynama noktası (basit da-
mıtma, ayrımsal damıtma) ve çözünürlük (özütleme, kristallendirme, ayrımsal
kristallendirme) farkından yararlanılarak uygulanan ayırma teknikleri üzerinde
durulur.
KAZANIMIN BİLİŞSEL DÜZEYİ Anlama
ÖNERİLEN SÜRE 30 Dakika
ÖLÇME ARACI Çalışma Kâğıdı
Öğrencilerden;
• Yanlış kavramları tespit edip, doğru kavramlarla değiştirerek metni yeniden oluş-
turması,
• Karışımları, fiziksel hallerini ve karışımları ayırma teknikleri ile ilgili verilen görsel-
ÖĞRENCİDEN BEKLENEN
leri eşleştirmeleri,
• “Ayırma ve Saflaştırma Teknikleri” ile ilgili çoktan seçmeli sorular için doğru seçe-
neği işaretlemeleri,
• “Ayırma ve Saflaştırma Teknikleri” ne ait soruları cevaplamaları beklenmektedir.
AYIRMA VE SAFLAŞTIRMA TEKNİKLERİ - METİN DÜZELTME
Öğrencinin bu çalışma kâğıdından alacağı toplam puan 16’dır.
Düzeltme Yapılmış Metin
Metinde doğru kullanılan her kelime veya kavram 1 puan olarak değerlendirilecektir.
8 kavram için; 8 1 = 8 puan
·
“Endüstri ve sağlık alanlarında kullanılan çok sayıda karışım ayırma tekniği var-
dır. Demir, nikel, kobalt ve bu elementlerin alaşımlarını içeren maddeler mıknatıs
tarafından kuvvetli bir şekilde çekilirler. Mıknatıs ile ayırma bir bileşenin manyetik
özellik gösteren katı-katı heterojen karışımları ayırmak için idealdir. Kâğıt endüstri-
sinde geri kazanım için toplanan kâğıtlar arasındaki demir, nikel, kobalt gibi metal
parçaları ayırmak için de mıknatıs ile ayırma yöntemi kullanılır.
Katı-sıvı veya katı-gaz heterojen karışımlarda katı bileşenin tanecik boyutuna uy-
gun süzgeç varsa karışımdaki maddeleri ayırmak için süzme yöntemi uygulanır.
Süzme yöntemi günlük yaşantımızda, endüstride ve laboratuvarda sıklıkla kullanı-
lan bir yöntemdir.
DEĞERLENDİRME
Diyaliz makinesinde kan, yarı geçirgen bir zardan geçirilir. Metabolik atık olan kü-
çük moleküller zardan geçerler. Kan plazmasının gerekli bileşenleri olan protein
molekülleri çok büyük olmaları nedeniyle zardan geçemediği için kanda kalır.
Birbiri içerisinde çözünmeyen ve yoğunlukları farklı olan sıvı-sıvı karışımlarının ay-
rılmasında ayırma hunisi kullanılır.
Erime noktaları farkından yararlanarak ayırma, erime noktaları farklı katı-katı ho-
mojen karışımları ayırmada kullanılır. Erime noktası düşük olan bileşen önce eri-
meye başlar. Eriyen bileşen başka kaba aktarılarak karışımdan ayrılır. Karışımları
bu yöntemle ayırabilmek için bileşenlerin erime noktaları arasındaki farkın büyük
olması gerekmektedir.
Erime noktaları farkından yararlanarak ayırma endüstride, metallerin saflaştırılma-
sında, kurşun-kalay karışımı (lehim) gibi alaşımları oluşturan bileşenlerin ayrılma-
sında kullanılır.
Katı-sıvı homojen karışımlardan sadece katı bileşen elde edilmek isteniyorsa
buharlaştırma işlemi yapılır.”

70