Page 127 - Tarih Sınıf İçi Değerlendirme Öğretmen Rehber Kitabı

ÖĞRETMEN REHBER KİTABI

SINIF İÇİ DEĞERLENDİRME ÖRNEĞİ 4

PROJE
OSMANLI DEVLETİ’NDE İSYANLAR (17. YY.)

Yönerge:
Sevgili öğrenciler, bu projede sizden “Osmanlı Devleti’nde İsyanlar (17.yy.)” konusunu incelemeniz beklenmekte-
dir. Bu projeyi gerçekleştirirken aşağıdaki adımları takip etmeniz size kolaylık sağlayacaktır.

Çalışmaya başlamadan önce şunlara dikkat etmelisiniz:
• Bir çalışma planı oluşturunuz, bu planda yapılacak işleri ve çalışma takviminizi belirtiniz.
• Kullanacağınız kaynakları belirleyiniz.
• İhtiyaç duyduğunuzda öğretmeninize danışabilirsiniz.

Çalışmanızı yaparken şunlara dikkat etmelisiniz:
• İlk olarak İstanbul İsyanları ele alınmalıdır. Bunun için aşağıdaki sıra takip edilmelidir:

➢ Öncelikle İstanbul İsyanlarının en önemli aktörü olan Kapıkulu Ordusu’nun, Kapıkullarının en önemli sı-
nıfı olan Yeniçeri Ocağı’nın yapısı ve devşirme sistemi hakkında kısaca bilgi verilmelidir.
➢ Devşirme sisteminin bozulmasının sebepleri üzerinde durulmalı; “Ocak devlet içindir.” anlayışının yerini
“Devlet ocak içindir.” anlayışının almasının nedenleri açıklanmalıdır.
➢ Kapıkulu İsyanlarının ortaya çıkmasında rolü olan diğer etkenler (mali sebepler, İstanbul halkının etkisi,
ulemanın etkisi vb.) üzerinde durulmalıdır.
➢ Kuruluşundan itibaren yeniçerilerin siyaset üzerindeki etkisi üzerinde durulmalı; Fatih, II. Bayezit, Yavuz
ve Kanuni Devirlerinden örnekler verilmelidir.
➢ III. Murat Dönemi’nden (1574-1595) başlayıp 17.yüzyıl boyunca görülen Yeniçeri İsyanları belirlenmeli-
dir. (III. Murat, III. Mehmet, II. Osman, IV. Murat, IV. Mehmet Dönemlerindeki Yeniçeri İsyanları ele alınmalıdır.)
➢ “Bir Yeniçeri İsyanı nasıl gelişir?” başlığı altında örnek bir isyan seçilmeli ve isyan günlerinde İstanbul’da
yaşananlar tasvir edilmelidir. Bunu gösteren görsellere posterde yer verilmelidir.
➢ Sonuç kısmında isyanların;
ü Saray halkında nasıl bir etki meydana getirdiğine,
ü İstanbul halkını nasıl etkilediğine,
ü İç ve dış politikada ne gibi değişiklikler meydana getirdiğine,
ü Askeri yapıya ve savaşlara etkisine,
ü Osmanlı ıslahatları üzerindeki etkisine değinilmesi beklenir.

• Ikinci bölümde Celali Isyanları ele alınmalıdır. Bunun için aşağıdaki sıra takip edilmelidir:

➢ “Celali nedir? Anadolu isyanlarına neden Celali Isyanı denmiştir? Celali olarak tanımlanan isyancı kitleler
kimlerden oluşmaktadır?” soruları yanıtlanmalıdır.
➢ Isyanların toprak sisteminin bozulmasıyla ilgisi dikkate alınarak Osmanlı toprak sistemi araştırılarak kısa-
ca özetlenmeli, çifthane sistemi, dirlik/tımar sistemi ve iltizam sistemleri üzerinde bilhassa durulmalıdır.

➢ Celali isyanlarının nedenleri üzerinde durulmalı, bu maksatla aşağıdaki sorulara yanıt aranmalıdır.

127