Page 52 - RİTİM EĞİTİMİ VE HALK DANSLARI 11

Türk kültürü, giyim kuşam açısından oldukça zengin bir yapıya sahiptir. Geleneksel giyim kuşam
kültürü, insanın varoluşundan itibaren farklı etkenlerle biçimlenerek günümüze kadar gelmiştir. Bu kıyafet-
ler, ait oldukları yörelerin özelliklerini taşımaktadır. Yöre insanlarının zevklerini, sosyal durumlarını, karak-
terlerini, yaşlarını, duygu ve düşüncelerini, ekonomik durumlarını ve ait oldukları toplumdaki yerlerini belirt-
mektedir. Giyen kişilerin her türlü sosyal ve kişisel özelliğini; kıyafetin biçiminden, renginden, kumaşından,
oyasından ve daha birçok yapısından anlamak mümkündür. Giyim kuşamdaki bu özellik ve zenginlikler,
köyden köye bile farklılıklar göstermektedir. Bu farklılıkları coğrafi şartlar, bölgesel ve kültürel değerler, iklim
şartları gibi faktörler de etkilemektedir. Geleneksel giysilerde var olan bu zenginliğin bugüne taşınmasında
önemli rol oynayan unsurlardan biri de halk danslarıdır.
Görsel 3.8’de yakın coğrafi bölgelere ait, farklı kadın başlıklarından örnekler yer almaktadır.

Günlük hayatta kullanılan Gelin başlığı Özel günlerde kullanılan başlık
başlık
Görsel 3.8: Kadın başlık örnekleri

DERS DIŞI ETKİNLİK
Folklorik Türk kıyafetleri hakkında yayınlanmış eserler ile ilgili araştırma yapınız. Yaptığınız araş-
tırma sonucu elde ettiğiniz bilgileri, sınıf ortamında arkadaşlarınızla paylaşınız.

Ülkemizde 1930’lu yıllardan itibaren, halk danslarında geleneksel giyim kuşamın kostüm anlayı-
şıyla kullanılmaya başlandığı görülmektedir. Sahneleme amaçlı halk dansları kıyafetleri, geleneksel giyim
kuşamdan farklı olarak çoğunlukla ait olduğu yörenin tek tip örneklerinden tercih edilmektedir. Halk dans-
larını icra eden erkek ve kadınların kıyafetleri bir bütünlük içinde kullanılmaya başlanmıştır. Kıyafetler;
halk dansları oyuncularının hareketliliğini, rahatlığını, esnekliğini ve estetik güzelliğini bozmadan ortaya
koyabilecek şekilde tercih edilmektedir. Geleneksel kıyafetlerin geleneksel özellikler taşıyan kostümlere
dönüşmesinden sonra başlayan bu değişiklikler, her geçen gün yeni uygulamalarla ve arayışlarla sürecini
devam ettirmiştir. Günümüz şartlarında halk dansları ekiplerinin sahnede kullandıkları kostümlerde gele-
neksel kıyafetlerde bulunan özelliklerin anlam ve kullanılış biçimleri değişiklik göstermiştir (Görsel 3.9).

3. ÜNİTE Şalvar ve üç etek örneği Cepken ve başlık örneği

Görsel 3.9: Sahneleme anlayışı ile tasarlanmış halk dansları kıyafetleri

50