Page 52 - SPOR ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ 11

KASIN ÇALIŞMA PRENSİPLERİ

Bir hareketi yaptıran kas veya kas gruplarına “ago-
nist kaslar” denir. Agonist kas veya kaslara zıt hareket Agonist
yapan kas veya kas gruplarına “antagonist kaslar” denir.
Agonist kaslara yardımcı olan kaslara da “sinerjist kaslar”
denir. Örneğin ön kola fleksiyon yaptıran m. biceps (bi-
seps) kası agonist kastır. Bu hareket esnasında biseps
kasının antagonisti m. triceps (tiriseps), sinerjisti ise ön
kol kaslarıdır (Görsel 3.9). Antagonist

Sinerjist
Görsel 3.9: Kasın çalışma prensipleri
Çekirdek İskelet kası
hücresi
Kas kasılması sinirsel uyarılar ile
gerçekleşir. Kas çeşitleri arasındaki te-
mel farklardan biri, kas hücrelerini hare-
kete geçiren sinirlerin kaslara bağlanma
biçimleridir. Örneğin kalp kası sinirsel ile-
tilerini kendisi oluşturmaktadır. Düz kas-
larda her bir kas demetine bir sinir bağ-
Sinir kas lantısı gelmektedir. İskelet kaslarında ise
bağlantısı her bir kas lifine ayrı ayrı sinir bağlantısı
gelir (Görsel 3.10).
Görsel 3.10: Sinir kas bağlantısı

Aktin ve miyozin filamentleri kasların kasılmalarını sağlayan temel yapılardır. Kas lifleri uyarıl-
madıkları sürece miyozin ve aktin arasında etkileşim yoktur. Kas liflerine uyarı geldiğinde hücre içeri-
sinde bir takım kimyasal olaylar meydana gelir. Bu kimyasal olaylar ile oluşan enerji, aktin ile miyozin
arasındaki etkileşimi sağlar ve aktin filamentleri ortaya doğru çekilir. Sarkomer küçülerek kasın boyu
kısalır (Görsel 3.11). Uyarı kesildiğinde aktin ve miyozin arasındaki etkileşim sonlanır ve kas normal
boyuna döner.
Sarkomer

Sarkomer
Sarkomerin serbest hâli
Sarkomerin kasılmış hâli

Aktin Miyozin
Görsel 3.11: Sarkomer

50