Page 56 - SPOR ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ 11

KAS LİF TİPLERİ VE EGZERSİZ
İskelet kasları farklı metabolik ve fonksiyonel özelliklere sahip kas liflerinin bir araya gelmesiyle
oluşmuştur. Kasın iş yapabilmesi için gerekli olan güç, hız ve dayanıklılık gibi durumları kası oluş-
turan liflerin bir takım özellikleri belirler. Her bireyin sahip olduğu kas lif tipi ve bu lif tiplerinin oranı
genetik bir durumdur. Doğuştan sahip olunan lif tiplerinin ve bu lif tiplerinin oranlarının egzersizler-
le değiştirilemediği ifade edilmektedir. Ancak yapılan egzersizler ile genetik olarak sahip olunan lif
tiplerinin kapasiteleri artırılabilmektedir. Örneğin bir uzun mesafe koşucusuna sprint antrenmanları
yaptırarak onun iyi bir 100 m koşucusu hâline getirilmesi mümkün olmayabilir.
Kas lif tipleri genel olarak Tip I lif ve Tip II lifler olarak iki grupta incelenir. Tip II lifler, Tip II A lif ve
Tip II B lif olarak ifade edilmektedir. Aerobik (oksijenli) metabolik özelliği yüksek liflere Tip I, kırmızı
ya da yavaş kasılan kas lifleri; anaerobik (oksijensiz) metabolik özellikleri yüksek olan liflere de Tip
II, beyaz ya da hızlı kasılan kas lifleri denir. Bireylerde Tip I liflerin oranının fazla olması aerobik güç
ve dayanıklılık gerektiren spor dallarında performansı artırırken Tip II liflerin oranının fazla olması
ise anaerobik güç ve dayanıklılık gerektiren spor dallarında performansın artmasını sağlar. Bir başka
deyişle dayanıklılık gerektiren sporlarda Tip I liflerinin fazlalığı, güç ve sürat gerektiren sporlarda ise
Tip II liflerin fazlalığı avantajdır.
Kas Lif Tipleri ve Özellikleri
Tip I Lif (ST Lif, Slow twitch) Tip II Lifler (FT Lifler, Fast twitch)
Tip II A Lif Tip II B Lif
• Kırmızı görünümlüdür. • Beyaz görünümlüdür. • Beyaz görünümlüdür.
• Kılcal damar ağı yoğundur. • Kılcal damar ağı orta düzey- • Kılcal damar ağı azdır.
dedir.

• Lif çapı küçüktür. • Lif çapı ortadır. • Lif çapı büyüktür.
• Sinir uyarı hızı yavaştır. • Sinir uyarı hızı yüksektir. • Sinir uyarı hızı yüksektir.
• Aerobik ortama uyumludur. • Her iki ortama uyumludur. • Anaerobik ortama uyumludur.
• Yavaş kasılır. • Hızlı kasılır. • En hızlı kasılır.
• Kasılma kuvveti düşüktür. • Kasılma kuvveti yüksektir. • Kasılma kuvveti yüksektir.
• Geç yorulur. • Yorgunluğa dirençlidir. • Çabuk yorulur.
• Glikojen depoları azdır. • Glikojen depoları fazladır. • Glikojen depoları en fazladır.
• Uzun mesafeli egzersizlere • Orta mesafeli egzersizlere • Kısa mesafeli egzersizlere
uyumludur. uyumludur. uyumludur.

5. ETKİNLİK EŞLEŞTİRME

Aşağıda A sütununda verilen aktiviteleri B sütununda verilen kas lif tipleri ile öğretmeniniz reh-
berliğinde eşleştiriniz.
A
1. Yüksek atlama
2. 100 m koşu B
3. Maraton
4. Disk atma (7,.....) ST Lif
(........) FTa Lif
5. Futbol
6. 3 adım atlama (........) FTb Lif
7. Yürüyüş

54