Page 171 - SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 12

SPORDA TARAFTARLIK ÜNİTE 15

15.1. TARAFTARLIK

Spor, birleştirici bir araçtır. Dünyanın her yerinde birbirinden bağımsız bireyleri, grupları ve
toplulukları bir araya getirerek kitlelere dönüştürür. Başta futbol olmak üzere basketbol,
beyzbol, rugby, voleybol, hentbol, tenis, yüzme, atletizm, boks, motor sporları gibi pek çok spor
dalı dünyanın her yerinde kitleleri bir araya getiren önemli bir güç hâline gelmiştir.
Sporun kitlelerce kabul görmesinin temelinde insanların bedensel, ruhsal ve sosyal açıdan
ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik etkisi yatmaktadır.
Spor yapısı gereği hıza, güce ve zirveye ulaşmak için yapılan bir mücadeledir. Evrensel ilke ve
kurallar içeren bir oyun, yarış ve eğlencedir. Bir olgu olarak ele alındığında spor, hem yarışma
ve rakip olma hem de sevgi, kardeşlik ve barış içinde yaşama yönüyle farklı kitleleri bir araya
getirir. Sporun her iki yöndeki bu kitlesi taraftar olarak görülebilir.

Kendisini belli bir takımın taraftarı olarak tanıtan bireyler, neden o takımın taraftarı olduğunu
bilmemekte ve neden o takımı tuttuğunu açıklayamamaktadır. Bu, taraftarlığın bilinmez bir
yanıdır. Bu bilinmezliğin en uç örneği dünyanın herhangi bir yerinde herhangi birinin bir başka
ülkenin takımının başarı ya da başarısızlığında kendini mutlu ya da mutsuz hissedebilmesinde
gözlemlenebilmektedir. Bu yönüyle taraftarlığın kökenini açıklamak zordur.
Sporun tüm izleyici grubunu taraftar
olarak nitelendiremeyiz. Küçük bir
izleyici grubu sadece bir karşılaşma-
yı izlemenin keyfini yaşamak için de
maça gidebilir ya da var olan iletişim
araçları ile dinleme veya izlemenin
keyfini de çıkarmak isteyebilir. Karşı-
laşmadaki takımlardan hiçbirini tut-
mayan bu küçük izleyici grup, taraftar
olarak nitelendirilemez. Spor seyir-
cisi olarak ifade edilebilecek bu grup
o anda bir spor olayını izleyen ya da
dinleyen bireyleri ifade eder. Bu an-
lamda spor taraftarlığı spor seyirci-
sinden farklıdır.
Görsel 15.1: 2 Eylül 2017 Ukrayna-Türkiye maçında Türkiye
tribünlerindeki taraftar grubu

Taraftarlık, aidiyet duygusu bağlamında taraf olunan grubun sahip olduğu değerleri benimsemek
ve bu değerlere uygun tutum ve davranış kalıpları içinde hareket etmek, tavır ve davranış
sergilemektir. Spor taraftarı; bir spor, sporcu ya da takımla ilgilenen ve izleyen bireyleri ifade
eder. Her iki grup da spor olayının en azından tüketicisidir (Görsel 15.1).
Sportif anlamda taraftarlık; spor kulüplerinin faaliyetlerini maddî ve manevi olarak destek-
lemek, kulübün hizmetlerini belirli bir ücret karşılığında satın almak, her türlü zorluğa rağmen
takımına destek olmak için yurt içi ya da yurt dışı deplasmanlara gitmek, kulübün esas destek-
çisi olmaktır.

SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 169