Page 190 - SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 12

SERBEST ZAMAN VE SPOR ÜNİTE 17 ÜNİTE 17 SERBEST ZAMAN VE SPOR

17.1. SERBEST ZAMAN ETKİNLİKLERİNİN BİREY VE TOPLUM AÇISINDAN YARARLARI Birey yapmak zorunda olduğu sorumlulukları dışında birçok faaliyete katılır. Bireylerin katıldıkları
bu faaliyetler sportif, kültürel, sanatsal, bilimsel vb. faaliyetleri kapsar. Rekreasyon da bunların
1. Serbest Zaman Etkinliklerinin Birey Açısından Yararları tümünü kapsayan bir serbest zaman olgusudur. Bazı kesimler tarafından serbest zamanın
Birey hayatın birçok gerekliliğiyle uğraşmaktadır. Günlük rutin içerisinde uyku, giyinme, yemek sporla değerlendirilmesi olarak görülür. Uzmanlara göre rekreasyon iyi planlanan zamanın
gibi temel gereksinmelerini karşılamak için zaman harcamaktadır. Bunun dışında çalışma ve sonucunda ortaya çıkan serbest zamanda gerçekleştirilen, bireyin fiziksel ve ruhsal açıdan
sosyal hayatı içinde geçirdiği zaman da düşünülürse kendini özgür hissedebileceği bir zaman yenilenmesini sağlayan ve gönüllü olarak yapılan mutluluk verici faaliyetler olarak tanımlanır.
dilimi çok azalmıştır. Rekreatif etkinlikler toplumun değer yargılarıyla uyuşan etkinliklerdir. Bu etkinliklerde de
İlk çağlarda bireyler temel gereksinimlerini karşıladıktan sonra kalan zamanlarının çoğunu gönüllülük esastır ve profesyonellik yoktur.
müzik, resim ve spor faaliyetleriyle geçirmişlerdir. Serbest zaman etkinlikleri günlük faaliyetler dışındaki boş zamanlarda bireyi hayata bağlayan,

Günümüzde teknolojik ilerleme ile şehirleşme ve sanayileşme sonucunda bireyin fizyolojik, dinlendirici, eğlendirici ve zevk verici olay ve davranışları yaparak bireyin kendini ruhen ve
toplumsal ve psikolojik gereksinimleri artmıştır. Bu gereksinimlerini karşılamak için harcadığı bedenen iyi hissetmesini sağlar. Bu faaliyetler içinde sporun yeri daha geniştir. Bireyler genelde
zaman bireyin kendine kalan özgür zamanını daha da değerli hâle getirmiştir. serbest zaman etkinliği olarak spora yönelmektedir. Serbest zaman etkinliği olarak yapılan
Bireyler aile, arkadaş, iş yeri gibi herhangi bir ortamın etkisi altında kalmadan özgürce kendi sporlar tüm spor branşları olabileceği gibi trekking, yamaç paraşütü, rafting, jogging vb.
seçebildiği bir zamanda etkinlikler yapmak isterler. Serbest zaman bireyin yaşamındaki ailevi, olabilmektedir.
mesleki, kişisel ve toplumsal yükümlülükleri dışında arta kalan zamanıdır. Bir başka deyişle Bireylerin kendilerini gerçekleştirmesinde ve olumlu benlik kazanmasında katıldığı serbest
içinde olduğu ortamlardan kurtulduğu ve kendi isteğiyle seçeceği bir etkinlikle uğraşacağı zaman etkinliğinin türü ve katılım biçimi önemli etkenlerdendir.
zamandır (Görsel 17.1). Serbest zamanlarında çeşitli etkinliklere katılan bireyler;

• Kendini ifade edebilme,
• Gizil yeteneklerini keşfedebilme,
• Var olan yeteneğini geliştirebilme,
• Yaratıcılığını artırabilme,
• Sağlıklı yaşam bilgisini geliştirebilme,
• Zamanı iyi kullanma becerisini kazanabilme,
• Üretkenliği artırabilme,
• Güven ve başarma duygusu kazanır.
Bireyler serbest zamanı değerlendirmede maddi kazanç elde etme düşüncesinde değillerdir.
Çalışan bireyler serbest zamanlarında yaptıkları etkinliklerle üzerlerindeki gerilimi azaltırlar.
Her yaştan insan serbest zaman etkinlikleriyle negatif enerjilerini atarak daha barışçıl, yenilikçi
ve enerjik olarak günlük yaşama devam ederler.

DÜŞÜNELİM YAZALIM

Serbest zamanda yaptığınız etkinlikleri ve bu etkinliklerin size katkılarını yazınız.

Görsel 17.1: Serbest zaman değerlendirme alanları
Serbest zaman isteğe bağlı bir uğraşı bütünlüğünü ifade eder. Neyin boş zaman olduğu sorusu,
yapılan etkinliğin birey ve toplum açısından taşıdığı anlamla ilişkili olarak belirlenebilir. Söz
gelimi, odasında müzik dinleyen bir ebeveynin küçük çocuğunu diğer odada yalnız bırakmamak
için onun yanında olup hem çocuğunu kollaması hem müzik dinlemeye çalışması serbest zaman
değerlendirilmesinden ziyade ailevi bir görevdir. Tek başınayken dinleyeceği müzikte dinlenme,
rahatlama, hayal kurma, psikolojik ve fizyolojik zevklerinde doyumu gerçekleştirme eylemini
çocuğuyla ilişkilendirdiği için bu durum serbest zaman olarak görülemez.

SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 187 188 SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ