Page 20 - SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 12

SPOR PSİKOLOJİSİNE GİRİŞ VE PROBLEM ALANLARI ÜNİTE 1 ÜNİTE 1 SPOR PSİKOLOJİSİNE GİRİŞ VE PROBLEM ALANLARI

1.1. PSİKOLOJİ VE SPOR PSİKOLOJİSİ 4. Endüstri ve Örgüt Psikolojisi
Psikoloji ilkelerinin işletmelerde, endüstri alanlarında ve hizmet alımlarında personel seçmek
Psikoloji, Wilhelm Wundt’un (Vilhelm Vund) 19. yüzyılın sonunda yaptığı araştırmalarla bir bilim ve personeli uygun işe yerleştirmek için kullanıldığı uygulama alanıdır.
dalı olarak kabul edilmeye başlanmıştır. Psikoloji, genel olarak davranış bilimi olarak tanımlanır. 5. Gelişimsel Psikoloji
İnsan ve hayvanların bilişsel, duygusal ve davranışsal özelliklerini bilimsel olarak inceler. Psikoloji
jest, konuşma ve fizyolojik değişiklikler gibi doğrudan gözlemlenebilir davranışlar ile düşünce Bireyin anne rahminden ölümüne kadar geçen süre içinde yaşa bağlı olarak görülen davranış
ve rüyalar gibi doğrudan gözlenemeyen davranışlarla ilgilenir. değişikliklerini inceler. Özellikle gelişimin en hızlı olduğu çocukluk dönemiyle ilgilenir.
6. Sosyal Psikoloji
Bireyler arası etkileşim, bireylerin birbirlerini algılayışı, birbirlerine karşı tutumları, bulundukları
ortama uyma ve karşısındakine itaatleri, sosyal normlar ve bireyleri ikna etme gibi konuları
ayrıntılı olarak inceler.

7. Spor Psikolojisi
Sportif faaliyetlerle uğraşan kişi sayısının günden güne artması ve bu alanın büyük ilgi görmesi
bilim insanlarının da dikkatini çekmiştir. Spor psikolojisi 20. yüzyılın başından günümüze kadar
geçen sürede hızla bir uygulama alanına dönüşmüştür. Günümüzde yapılış biçimi farklılaşmaya
başlayan spor, egzersiz ve performans hedeflerinde ayrışmaya yol açmıştır. Egzersiz amaçlı olanı
daha çok sağlık için yapılan, kişisel rekabet içeren, standart ve uluslararası kuralları bulunmayan
fiziksel etkinlikler bütünüdür. Performans amaçlı olanı ise uluslararası standartları ve kuralları
olan, üst düzey kişiler arası rekabet içeren etkinlikler bütünü olarak ifade edilmiştir. Bu nedenle
spor psikolojisi yerine egzersiz ve spor psikolojisi adı kullanılması uygun görülmüştür.

Spor psikolojisi, psikolojinin ilke ve kurallarının spor ortamına uygulanmasıdır. Egzersiz
psikolojisi ise insanların egzersize katılma, egzersizi devam ettirme ya da bırakma nedenlerini
araştıran alan olarak kabul edilmektedir. Özellikle spor psikolojisi alanı performansa destek
Görsel 1.1: Psikolojik danışma süreci vermek amacıyla kendi içinde çeşitli çalışma alanlarına ayrılmıştır. Spor psikolojisinin klinik yönü,
Psikologlar değişen ihtiyaçlara cevap verebilmek için yeni ve farklı uzmanlık alanlarında hizmet spor ortamında yaşanan klinik sorunlarla uğraşıp çözüm üretmek için çalışır. Spor psikolojisinin
vermektedirler (Görsel 1.1). İnsan davranışlarının değişik ortamlarda farklılık göstermesi eğitsel yanı ise klinik sorunlar dışında sporcuların nasıl motive olacaklarıyla, stres ve kaygıyla
psikoloji biliminin de farklı alt dallara ayrılmasına neden olmuştur. nasıl baş edebileceklerinin öğretilmesiyle uğraşır.
1. Klinik ve Danışmanlık Psikolojisi

Psikolojinin en geniş uzmanlık alanıdır. Bireylerin duygu, düşünce ve davranış olarak çevreleriyle
daha uyumlu ilişki kurmalarını sağlar. Bu ilişkiler zedelendiğinde ortaya çıkacak olan ruhsal
bozukluklara tanı koyar ve bu bozuklukları psikoterapi ile tedavi etmeye çalışır.

2. Eğitim-Okul Psikolojisi “Spor yalnız beden kabiliyetinin bir üstünlüğü sayılmaz. İdrak ve
Eğitim-Okul psikolojisi öğrencilerin eğitim ortamlarından en üst düzeyde yararlanabilmesi ahlak da bu işe yardım eder. Zekâ ve anlayışı kısa olan kuvvetliler, zekâ
için eğitim ortamlarının düzenlenmesi, öğrencileri tanıma tekniklerinin kullanılması, hafif kavrayışı yerinde olan daha az kuvvetlilerle başa çıkamazlar.”
düzeyde uyum sorunları olan öğrencilere danışmanlık hizmeti verilmesi gibi konularla ilgilenir.
Öğrencilerle bire bir uğraşmak yerine öğretmen ve idarecilere yol gösteren bir hizmet türüdür. “Ben sporcunun zeki, çevik ve aynı zamanda ahlaklısını severim.”

3. Deneysel Psikoloji
Davranışın temel ilkelerini bulma ve davranışı anlama gibi konularla ilgilenir. Çalışma alanı
genellikle duyum ve algı, öğrenme ve bellek, güdü ve duygu ile davranışın fizyolojik temelleri
gibi konulardır.

SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ 17 18 SPOR PSİKOLOJİSİ VE SOSYOLOJİSİ