Page 167 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AYT 3.
ADIM
Edebî Akımlar ve Dünya Edebiyatı

1. 3.
Akım Özellik
• Şairler, şiirde müzikaliteye ve anlam
kapalılığına önem vermiştir.
I. Parnasizm • Toplumun laboratuvar, insanın in-
celenecek bir nesne gibi görüldüğü
II. Realizm
akımda kişilere ve olaylara bir bilim
III. Romantizm adamı nesnelliği ile yaklaşılır.

IV. Sembolizm • Duygular, din ve tabiat önemsenir,
konular genellikle günlük hayattan
V. Natüralizm ve millî tarihten alınır.

• 19. yüzyılda Fransa’da ortaya çıkmış
Yukarıdaki tabloyu resmeden sanatçı, gerçek doğayı olduğu
şiir akımıdır. Bu akım için şiirde ger-
gibi yansıtmamış; doğadaki nesneleri değiştirip tekrar yorum-
çekçilik de denilebilir.
lamıştır. XX. yüzyılın başlarında gelişen bu akım öncelikle
resimde sonrasında edebiyatta -özellikle şiirde- kendini gös-

termiştir.
Yukarıdaki sanat akımları ile özellikleri eşleştirildiğinde
hangisi dışta kalır?
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bahsedilen akım ve
A) I B) II C) III D) IV E) V özelliği olabilir?
A) Dadaizm; şiirde “şaşırtmayı amaçladığı için imgeleri ço-
ğunlukla birbiriyle bağlantısız kavramlardan seçmek”, “or-
ganik tema bütünlüğünü bozup anlamdan uzaklaşmak”
ve “fonetik şiir” algısını amaçlar. Kısacası dadaizm, her
türlü geleneksel şiir biçimini ortadan kaldırmayı hedefler.
B) Kübizm; resimde nasıl algısal bütünü parçalar ve bu
dağılmış ögelere garip, alışılmadık bir görünüm verirse
kübist şiir de parçalanmış bir evreni kendisine hareket
noktası olarak alır. Kübist şiirin resimle ilişkisi onu doğal
olarak resmin görselliğini yakalamaya itmiştir.

C) Empresyonizm, görülene göre değil, görülenden bağımsız
hareket etmeyi tercih eder. Gerçek herkesten farklı algıla-
2. Sanat anlayışlarını 1909 yılında Figaro gazetesinde yayımla-
dıkları bir bildiriyle ortaya koymuşlardır. Özgürce seçilen ke- nır. Dinamik ve renkli eserler ortaya çıkmalıdır. Sanat ese-
limeler, kuralsız anlatım, otomatik yazı kullandıkları biçimsel ri, bir anlık değişim sırasında hissedilenlerin ürünüdür.
ögelerdir. Bu akım modern hayatın hareketliliğini, ilerlemeyi,
değişimi ve hızı yüceltmiştir. Sanatın hareketsizliği değil hızı, D) Sembolizm, görünenin altındaki gerçekliğin duyumlar
dinamizmi ve makineyi anlatması gerektiğini savunmuşlardır. arası ilişkiler ve aktarımlar yoluyla kavranabileceğini
Şiirde duygunun yerine makine, çark ve fabrika gürültülerini düşünür. Edebiyat ve resimde ortaya çıkan sembolizm;
koymuşlardır. gerçekçiliğe karşı çıkan, görünenin ötesindeki gerçekliği
semboller aracılığıyla anlatmayı esas alan bir akımdır.
Bu parçada sözü edilen edebî akım aşağıdakilerin hangisi-
dir? E) Fütürizm; hareketsiz, ölü edebiyatı dinamik hâle getirme-
yi, sanat eserlerinde çeşitli tekniklerle dinamizm yaratıp
A) Dadaizm
bunu insan yaşamına dâhil etmeyi, durağanlaşmadan
B) Sürrealizm vazgeçmeyi ve geçmişe ait her şeyi yok saymayı amaç
C) Ekspresyonizm edinir.
D) Fütürizm
E) Egzistansiyalizm

165