Page 168 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 3. ADIM

4. Bu akımda pozitivizmin bilimsel felsefesinden yola çıkıldığı 2021 AYT
için gerçekçi gözleme büyük önem verilir. Kişilerin davranış- 7. Bu akımın “gerçek” anlayışı bizi nesneleri olduğu gibi değil
larını, karakterlerini belirlediği düşünülen doğal ve toplumsal olması gerektiği gibi, nesnenin kendisini değil manalarını ver-
çevrenin betimlenmesine ağırlık verilir. Bu açıdan bakıldığın- meye çalışan bir gerçekçilikle yüz yüze getirir. Bu da doğal
da eserlerde işlevsel betimlemeler yapılır. Kişiler toplumun olarak soyutlama ve simgelemenin kapısını aralar. Zira dı-
her kesiminden seçilebilir. Yazar, eserinde kendi kişiliğini şarıdan görünen gerçek, özgün olamaz. Gerçek bizim tarafı-
gizler; nesnel bir anlatım tutumu sergiler. Bu akım sanatçı- mızdan yaratılmalıdır. Nesnenin anlamı onun görüntüsünün
larına göre yazarın herhangi bir mesaj verme kaygısı yoktur. arkasında saklıdır. Bir olaya inanarak, onu düşleyerek veya
belgeleyerek doyuma eremeyiz. Gerçeği sanatkârın iç dün-
Kurallara uygun, sağlam bir dil ve üslup kullanılır. Roman türü
yasında bulan ve bu sebeple iç gözlem üzerinde yoğunlaşan
özellikle bu akımla birlikte büyük bir gelişme göstermiştir.
bu sanat akımı, doğal olarak bütünüyle ferdiyetçidir. Bu nok-
Bu parçada sözü edilen edebî akımın izleri aşağıdaki ro- tada insanı içinde yaşadığı toplumdan hatta kendinden bile
manların hangisinde görülmez? soyutlar. Geriye sadece iç ben/ruh kalır.
Bu parçada söz edilen edebî akım aşağıdakilerin hangisidir?
A) Notre Dame’ın Kamburu B) Suç ve Ceza
A) Ekspresyonizm B) Realizm
C) Kırmızı ve Siyah D) Madam Bovary
C) Natüralizm D) Klasisizm
E) Anna Karenina
E) Egzistansiyalizm

5. Yirminci yüzyılın en önemli yazarlarından biri olan Alman
yazar, eserlerinde benlik ve kendini bulma temalarını işler. 8. Dadaizmden etkilenen sanatçılar şiirde her türlü kurala karşı
Eserlerinde romantik dönemi etkisi gözlenir, yeni romantiz- çıkmışlardır. Şiirde aydınların duygularını ve yaşamlarını an-
min dünya çapındaki öncülerinden sayılır. Metin evrenindeki latmak yerine sıradan halkın günlük yaşamlarını anlatmayı ter-
en belirgin karakteristik özellik, âdeta bir ruh biyografisi nite- cih etmişlerdir. Halkın günlük konuşma dilini şiirde kullanmaya
liğindeki bu eserlerde kendi yaşamı ve kişiliğinin birer yan- çalışmışlardır. Şiirde sadeliğe önem verip süslü ve sanatlı bir
sımasını sunmasıdır. Yazar, eserlerinde kendi öz yaşamını dile karşı çıkmışlardır. Türk şiirinde o güne kadar işlenmeyen
konuların şiirde ele alınması çabasında olmuşlardır. Şiirlerinde
ele alırken sınırlarını bilir ve aykırı bir durum teşkil etmeden
toplumcu eğilim ve didaktik bir yön bulunmamaktadır.
bunu ustalıkla eserlerinde işleyebilir. Klingsor’un Son Yazı’nı
yayımladıktan sonra Hint ve Budist felsefeye duyduğu sevgi- Bu parçada anlatılan şiir görüşüyle yazılmış bir şiir örne-
ği aşağıdakilerden hangisidir?
yi anlatan Siddhartha yayımlanır. Eserlerinde sık sık felsefe,
psikoloji, edebiyat ve psikanaliz yöntemlerinden esintilere A) Yıllarca gezdirdim hoyrat başımı,
rastlanan sanatçı; hemen her eserinde, kişinin öz benliğini Aradım bir ömür, arkadaşımı.
bulmaya çalışmasını, kendi yaşamını kurmasını işler. Ölsem dikecek yok mezar taşımı;
Hâlime ben bile hayret ederim.
Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisi- B) Zil, şal ve gül.
dir? Bu bahçede raksın bütün hızı...

A) Stefan Zweig Şevk akşamında Endülüs
üç defa kırmızı...
B) Franz Kafka
Aşkın sihirli şarkısı yüzlerce dildedir.
C) Vladimir Nabokov
İspanya neş’esiyle bu akşam bu zildedir.
D) Hermann Hesse
C) Eşdeğeriyle yan yana yürürken
E) James Joyce Cehennem sokağında birey olmak,
Ve en inceldikten sonra
İlkel sözcüklerle konuşmak seninle.
6. Varoluşçuluk, XX. yüzyılın en etkili akımlarından biridir. Genel
bir tanımla insan varoluşunu temel alan, öznellikten hareket D) Erguvan ile füsun ile deniz parlaktı.
eden, insanı temelde özgürlük, bırakılmışlık, sorumluluk, bunal- Aşkımız dalgalanırken suya sessiz baktı:
tı kavramlarıyla ilişkisi bakımından ele alan bir akımdır. Soren Başı dönmüş gibi dalgın uzun zemzemeden,
Kierkegaard, Martin Heidegger, Jean Paul Sartre gibi düşünür- Anlıyordum, beni sevmişti o, sevdim demeden.
ler varoluşçular arasında sayılır. Felsefe alanında doğan bu E) Nedir bu benim çilem
akım, edebiyat eseriyle daha çok yaygınlaşmıştır. Hesap bilmem
Buna göre varoluşçuluk akımının etkisi aşağıdaki yazar- Muhasebede memurum
lardan hangisinde görülür? En sevdiğim yemek imam bayıldı
Dokunur
A) Ferit Edgü B) Füruzan C) Ayfer Tunç Bir kız tanırım çilli
Ben onu severim
D) Latife Tekin E) Buket Uzuner
O beni sevmez

166