Page 118 - 3 Adım AYT Felsefe Grubu

MANTIK 3. ADIM

7. Komşusu odun taşımak için Nasrettin Hoca’dan eşeğini iste- 10.
miş. Hoca: “Evde yoktur.” diyerek komşusunu savmış. Fakat o Örnek 1 Örnek 2
sırada ahırdan eşeğin sesi duyulmuş. Komşusu “Hoca efendi... İtalya Akdeniz ülkesidir ve Tüm gelişmiş toplumların eğitim
İtalya’da zeytin yetişir. düzeyi yüksektir.
Hani eşek yok diyordun. Bak içeriden sesi geliyor.” deyince, Türkiye de Akdeniz ülkesidir. Japonya gelişmiş bir toplumdur.
Hoca hiddetlenmiş: “Allah Allah. Eşeğin sözüne inanıyorsun da O hâlde Türkiye’de de zeytin O hâlde Japonya’nın da eğitim
yetişir. düzeyi yüksektir.
aksakalımla benim sözüme mi inanmıyorsun?” demiş.
Verilen fıkrada Nasrettin Hoca’nın çelişkiye düşme nedeni Bu iki örnekteki akıl yürütme yöntemleri için,
aşağıdakilerden hangisidir?
I. İkinci örnekte özelden genele doğru akıl yürütme yapılmıştır.
A) Söyleyene bakarak söylenenin anlaşılması II. Birinci örnekte özelden özele doğru akıl yürütme yapılmıştır.

B) Dil ile ifade edilenin gerçeklikle uyuşmaması
III. İkinci örnekte bir bütünü oluşturan parçaların hepsi tek tek
C) Düşüncelerindeki tutarlılığı savunması incelenerek genel bir sonuca varılmıştır.
D) Doğru düşünce tarzının kurallarını iyi bilmesi yargılarından hangisi doğrudur?
E) Kullandığı ilkelerin zihin dışı olmaması A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III

D) I ve II
E) II ve III
8. I. Bu turu ya geçeriz ya da geçemeyiz.
II. Bardak aynı anda hem dolu hem boş olamaz.

III. Arabada benzin vardır veya yoktur.
IV. Yağmurun oluşabilmesi için buharlaşma gerekir.
11. Aşağıdakilerin hangisinde tümdengelimsel bir akıl yürütme
Verilen önermelerden hangileri üçüncü hâlin imkânsızlığı
söz konusudur?
ilkesine örnek oluşturur?
A) Pazartesi ve çarşamba günleri yirmi dört saattir.
A) I ve II
Demek ki haftanın tüm günleri yirmi dört saattir.
B) I ve III B) Bu takımın bazı oyuncuları yeteneklidir; çünkü kalecisi
C) II ve III ve hücum oyuncusu yetenekli.
C) Bilge zeki ve disiplinlidir. Ege de zeki olduğuna göre o da
D) II ve IV
disiplinlidir.
E) III ve IV D) Bu lokantada yiyeceğimiz yemek güzeldir çünkü bugüne
kadar yediğim tüm yemekleri güzeldi.
E) En yakın arkadaşlarım bile bana yalan söylediler. Herkes
yalan söylüyor.

9. Mantıkta geçerlilik, akıl yürütmelerde sonucun öncüllerden
zorunlu olarak çıkmasıdır. Öncüllerden sonuç zorunlu olarak
çıkmıyorsa bu akıl yürütme geçersizdir. Geçerli bir akıl yürüt-
mede öncüller doğru ise sonuç önermesi de kesinlikle doğrudur.
12. Bütün insanlar omurgalıdır.
Buna göre aşağıdaki akıl yürütmelerden hangileri geçersizdir?
Ahmet insandır.
A) Bütün insanlar canlıdır. Ali insandır. O hâlde Ali de canlıdır.
O hâlde Ahmet omurgalıdır.
B) Hasan hızlı koşarsa derse yetişir. Hasan hızlı koşmuyor.
Bu akıl yürütmeyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
O hâlde Hasan derse yetişebilir.
yanlıştır?
C) Su ısıtılınca buharlaşır. Süt ısıtılınca buharlaşır. O hâlde
A) Bir tane öncül bulunmaktadır.
bütün sıvılar ısıtılınca buharlaşır.
D) Bütün bitkiler fotosentez yapar. Çınar da bir bitkidir. O hâlde B) Önermelerden oluşmaktadır.
çınar da fotosentez yapar. C) Tümdengelimsel bir akıl yürütmedir.
E) Ilıman iklime sahip Edirne’nin havası sıcaktır. Tekirdağ da D) Bir sonuca ulaşılmaktadır.
ılıman iklime sahiptir. O hâlde Tekirdağ da sıcaktır. E) Geçerli bir yapıdadır.

116