Page 42 - 3 Adım AYT Felsefe Grubu

PSİKOLOJİ 3. ADIM

5. Edimsel koşullanma yoluyla öğrenmede etki kanunu basit 7. Aşağıdaki seçeneklerden hangisindeki örnek tanımına
görünür ama önemlidir. Belirli bir durumda, organizmayı uygun değildir?
doyuma ulaştıran, hoş etkileri olan tepkilerin tekrarlanma sıklığı
A) Duyusal bellek: Duyu organlarına çevreden gelen bilgileri
artar; organizmayı tatmin etmeyen veya nahoş etki bırakan
alan ve çok kısa bir süre saklayan ilk bellektir.
tepkilerin tekrarlanma sıklığı azalır. Yani organizma davranışının
sonucunda olumlu bir tepki ile karşılaşırsa davranışı yapma Örnek: Yoldaki çınar ağacını görmek
sıklığını artıracaktır. B) Kısa süreli bellek: Duyusal bilgilerin üzerine eklemeler
yaparak uzun süreli belleğe gönderen aktif bir bellektir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi edimsel koşullanma
yoluyla öğrenmede etki kanununu örneklendirir? Örnek: Bir telefon numarasını çevirirken numaraları akılda
tutmak
A) Uzun süren gemi yolculuğu nedeniyle yetersiz uyarılmaya
C) Uzun süreli bellek: Yeni gelen bilgileri eskilerle ilişkilendirerek
maruz kalan bir kişinin aşırı derecede rahatsız olması
saklayan pasif bir bellektir.
üzerine uyarıcıya ihtiyaç duyması
Örnek: Çocukluk arkadaşının adını hatırlamak
B) Dişçiden korkan bir çocuğun çocukken gittiği dişçinin
D) İşlemsel bellek: Bir işlemin nasıl yapıldığıyla ilgili bilgilerin
olduğu binaya girerken ıspanak yemeği kokusu alması
saklandığı uzun süreli bir bellektir.
nedeniyle ıspanak yemeğinden nefret etmesi
Örnek: Bir müzik aletini çalmak
C) Uzun süre yazı yazdığında çok yorulan bir çocuğun yazı
E) Semantik bellek: Bilginin anlamlı hâle gelmesini sağlayan
yazma işi her seferinde yorulma ile bittiği için davranışı
uzun süreli bir bellektir.
tekrar etmek istememesi üzerine her seferinde yorgunluk
hissetmeyecek kadar az yazması ve çevresindekilerin Örnek: Çocukluk dönemi ile ilgili bir anıyı hatırlamak
bundan hoşnutluklarını dile getirmesi ile yazma davranışını
zaman içinde artırması
D) Annesinin çocukken hazırladığı mavi desenli yemek ta-
bağında yemek yerken yaşadığı doygunluk ve keyif hissi
nedeniyle bir bireyin, ileride mavi desenli yemek tabakları
satın almayı tercih etmesi
E) Tavşanlardan korkan bir çocuğun önce tavşan resmi gös-
terilerek, ardından tavşan sesi dinletilerek ve kademeli
olarak tavşanın çocuğa yaklaştırılması yoluyla çocuğun 8. Doğrudan gözlenemeyen ve karmaşık bir yapı olan zekâ, farklı
artık tavşandan korkmamaya başlaması bakış açılarını savunan kuramlar tarafından farklı şekillerde
tanımlanır. Tek etmen kuramına göre zekâ; soyut düşünme,
problem çözme, çevreye uyma yeteneği gibi genel bir zihin
gücüdür. Çift etmen kuramına göre zekâ, genel bir zihin gücü
yanında çeşitli alanlardaki özel yeteneklerin oluşturduğu güçtür.
Çok etmen kuramına göre ise zekâ, birçok özel yeteneğin bir
araya gelmesinden oluşan genel bir zihin seviyesidir. Zekânın
bugün için belirlenmiş kesin bir tanımı yoktur. Belirlenmiş bir
tanımı olmadığı gibi yapılan tanımlarda da eksik yanlar görül-
mektedir. Bunun için zekânın ne olduğuna ilişkin tartışmalar
6. Yapılan bir çalışmada daha önce oldukça sorunlu bir aile yaşantısı geçmişte olduğu gibi bugün de hâlâ yapılmaktadır. Buna
geçirmiş ve bir süre psikiyatri kliniğinde kalmış çocuklarla 30 rağmen zekâya ilişkin tüm kuramlar zekânın kalıtımla kuşaktan
yıl sonra görüşülmüş, daha durağan ve geleneksel bir yaşam kuşağa aktarılan; deneyim, öğrenme ve çevresel etkenlerle
kurmuş olanların, çocukluklarını “daha normal” hatırladıkları de belli ölçüde şekillenebilen bir yapı olduğunu kabul eder.
tespit edilmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
Bu parçadan bellekle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine
ulaşılabilir? A) Zekânın genetik bir yönü de vardır.
B) Zekânın farklı tanımları vardır.
A) Bellek yeniden yapılandırma özelliğine sahiptir.
C) Çift etmen kuramı zekânın farklı yeteneklerle ilişkili olduğu
B) Bellek hatırlama sürecinde belli stratejiler geliştirebilir.
üzerinde durur.
C) Tekrar sayısı arttıkça bilgiler bellekten daha kolay çağrılabilir.
D) Tek etmen kuramı zekâyı genel bir zihin gücü olarak kabul
D) Bilgiler gruplandırılırsa bellekten daha kolay geri getirilebilir.
eder.
E) Bellek yaşama özgü anıların saklandığı bir alandır.
E) Zekâ kavramının eksik olmayan bir tanımı yapılabilir.

40