Page 121 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

59 BİYOLOJİ 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. Yönerge Aşağıdaki soruları metne ve Grafik 1 ve Grafik 2'deki verilere göre cevaplayınız.
1. Küresel yüzey sıcaklığının artmasıyla fosil yakıtların yaygın kullanımı arasında ilişki var mıdır? Bu
sorunun çözümüne yönelik önerileriniz nelerdir?

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz ve görselleri inceleyiniz. Bu metin ve görsellerden hareketle soruları
cevaplandırınız.

2. 1990 yılı ile 2016 yılı sera gazı emisyonlarını karşılaştırınız. 2000’li yıllarda sera gazı emisyonların-
daki değişimin buzulların erimesindeki artışa neden olmuş olabilir mi?
2500 l 1000 l 15 500 l

3. 2000’li yıllardaki sera gazı değişimlerini inceleyerek bu değişimde sanayileşmenin artmasının rolü hakkında
ne söyleyebilirsiniz? Sera gazının 2010 yılındaki değişimi, Türkiye’de sıcaklığı nasıl etkilemiş olabilir? Fatma öğretmen elinde bir posterle sınıfa gelir. TEMA vakfından edindiği bu posterde pamuklu bir ti-
şörtün üretim süreci anlatılmaktadır. Öğrencileriyle yapacağı etkinlik öncesinde onlara su tüketimiyle
ilgili şu bilgileri verir: “Günde ortalama 2 litre su içiyoruz ama gerçekte yaşamımız için gereken su tüke-
timi bu kadar mıdır? Doğrudan kullandığımız suyun yanı sıra dolaylı olarak da su tüketiyoruz. Dolaylı
yoldan tükettiğimiz suya "görünmeyen (sanal) veya saklı su" denir. Örneğin tabağımızdaki bir hambur-
gerde 2500 litre, giydiğimiz bir kot pantolonda 1000 litre, içtiğimiz bir fincan kahvede 130 litre su saklı-
4. Tüketim alışkanlıklarınızı değerlendirdiğinizde sera gazı oluşumuna en fazla neden olan alışkanlık- dır. Diğer bir deyişle kullandığımız her ürünün bize gelene kadar bir su tüketim geçmişi vardır. Sanal su
larınız neler olabilir? dikkate alındığında kişi başına düşen günlük su miktarımız 2 litreden çok daha fazladır.”
Fatma öğretmen, su tüketimiyle ilgili bilgilerin ardından aşağıdaki görsellerle posterde anlatılan tişörtün
üretim sürecine dikkat çeker ve öğrencilerine sorular yöneltir.

ÜRETİM AŞAMASI TAŞIMA AŞAMASI
5. Küresel iklim değişikliğini önlemek için birey olarak sorumluluklarınızla ilgili ne gibi argümanlar Tasarımcılar, ekl ne ve özell kler ne T ört pamuk tarlasından ev m ze
karar verd kler t örtün hang
önerebilirsiniz? materyalden yapılacağına karar ver rler gelene kadar defalarca ta ınır.
Pamuklu Kuma lar kes l r, d k l r
katlanır, paketlen r ve
b r kuma satılmak üzere farklı farklı
olmalı eh rlere, ülkelere seyahat eder.
TASARIM AŞAMASI
Çabuk kurumalı, pler tezgalarda lenerek kuma a
ütü stememel , dönü ürken pek çok lemden geçer.
haf f olmalı, herkes Bu a amada fabr kada su, elektr k ve
g ymek stemel b rçok k myasal kullanılır.
6. Türkiye'de 1990 yılından 2016 yılına kadar kişi başı CO salımında yüzde kaçlık bir değişim yaşan-
2
dığını hesaplayınız. O zaman pamuklu b r kuma ın
üret lmes gerek r.
Ta ıma esnasında SATIN ALMA
atmosfere salınan AŞAMASI
karbon doğaya
zarar ver r.
Tasarımcılar, ht yaca ve Daha çok pamuk ç n daha çok gübre
kullanılır. Su le yıkanan gübre,
7. "Türkiye'deki yıllık ortalama sıcaklık artışının tek nedenini sera gazlarının artışıdır." hipotezini des- modaya göre ürünler tasarlarken 6 ay toprağı ve yer altı sularını k rlet r.
boyunca zaman ve enerj harcarlar.

tekler misiniz? Cevabınızı grafiklerdeki verileri kullanarak açıklayınız. Yeter nce kullandım mı? Gerçekten
ht yacım
Ba ka b r eye Doğa dostu var mı? 2720
dönü türeb l r m y m? b r ürün mü? l tre 1 nsanın B r t şörtün
doğaya
900 günlük
su su ht yacı etk s ned r?
3.17 kg B r araçla
karbond oks t 11 km yol
salınımı g tmek demek.

120
Hazırlayan: Hülya TOKGÖZ