Page 123 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

60 BİYOLOJİ 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Pamuklu bir tişörtün doğaya etkisi nedir?

Yönerge Aşağıda ekolojik ayak izi özellikleri ile ilgili bir metin verilmiştir. Metinden yararlanarak soru-
ları cevaplayınız.

2. Sanal suyu dikkate aldığımızda pamuklu bir tişörtte saklı olan su miktarı 2500 litredir. Bu yüksek
miktarın nedenini nasıl açıklayabilirsiniz?

Tek dünya artık bize yetmiyor. Neden mi? Çoğalıyoruz ve de en önemlisi çok tüketiyoruz. Bilim insanları
şu anki tüketimlerimizi karşılayabilmemiz için 1.5 gezegenlik biyokapasiteye ihtiyacımızın olduğunu
söylüyorlar. Biyokapasite, gezegenin sahip olduğu verimli toprak ve su alanların toplamıdır. İnsanlar,
doğal kaynakları ekosistemlerin kendilerini yenileme süresinden daha hızlı tükettikleri için mevcut bi-
yokapasite insanlığın taleplerini karşılamakta yetersiz kalmaktadır.
Bireylerin veya işletmelerin tükettikleri doğal kaynakları üretmek ve oluşan atıkları bertaraf etmek için gerekli
3. Bir tişörtün yaşam hikâyesinden yola çıkarak bir bardak kahvenin yolcuğunda hangi adımların ola- olan verimli toprak ve su alanlarının küresel hektar (kha) cinsinden ölçüsüne ekolojik ayak izi denir. Ekolojik
bileceğini tartışınız. ayak izi ile biyokapasite arasında sıkı bir ilişki vardır. Dünya doğal hayatı koruma vakfı 2007 yılı verilerine
göre kişi başı ortalama biyokapasite 1,8 küresel hektar (kha) iken, Türkiye kişi başı ortalama ekolojik ayak izi
2,7 küresel hektardır. Ekolojik ayak izi, kişi başına düşen biyokapasite miktarinın 1,5 katıdır. Bir başka deyişle
sürdürülebilir bir yaşam için Türkiye’nin neden 1,5 gezegene ihtiyaç duyduğunun açıklamasıdır.

BALIKÇILIK SAHASI AYAK İZİ OTLAK AYAK İZİ KARBON TUTMA AYAK İZİ
4. Metin ve görsellerden faydalanarak su ayak izini nasıl tanımlarsınız?
Y yecek olarak tüket len balık ve Et ve süt tem n etmek amacıyla Sanay le me ve fos l yakıt
d ğer den z ürünler n n yet t - yet t r lecek hayvanların tüket lmes nden kaynaklanan
r lmes ç n gerekl tuzlu ve otlatılacağı alanlardır. CO em syonunu tüket leb lecek
2
tatlısu alanlarıdır. orman alanlarıdır.

5. Su ayak izimizi nasıl küçültebiliriz?

YAPILAŞMIŞ ALAN AYAK İZİ TARIM ARAZİSİ AYAK İZİ ORMAN AYAK İZİ

Ülkeler n mob lya ve kağıt
Konut, ula ım vb. alt yapı ve üst İnsanların ve hayvanların gıda üret m le yakacak odunlarını
tüket m ç n gerekl olan
yapı ç n gerekl alanları fade
eder. ürünler yet t rmek ç n gerekl tem n edeb lecekler toplam
tarım alanlarıdır. orman alanını fade eder.

122
Hazırlayan: Tüzün ARIK BIYIKLI