Page 128 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 10 63

3.ÜNİTE > Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları Kazanım 10.3.2.3. Yerel ve küresel bağlamda çevre kirliliğinin önlenmesine
yönelik çözüm önerilerinde bulunur.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi, Deney Tasarlama Becerisi

Etkinlik İsmi ÖTROFİKASYON 25 dk
Amaçları Çevre kirliliğinin önlenmesine yönelik çözüm önerileri geliştirebilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıda verilen metni okuyunuz. Soruları, metni göz önünde bulundurarak cevaplayınız.

Görsel: Ötrifikasyona uğramış göl

Ötrofikasyon, özellikle göl ve nehir gibi su kaynaklarında yoğun azot ve fosfor gibi minerallerin artma-
sına bağlı olarak suyun organik maddelerce zenginleşmesidir. Ötrofikasyon; yağmur suları, kayaların
aşınması, göl tabanının toprak yapısı, orman yangınları, bitki polenleri ve erozyon gibi doğal nedenlerle
oluşuyorsa buna doğal ötrofikasyon denir. Ötrofikasyon, endüstriyel faaliyetler ve insan faaliyetleri ne-
deniyle de oluşabilir. Kanalizasyon atıkları, endüstriyel ve evsel atık sular, tarımsal arazilerden süzülen
sular, gübreleme ve deterjanlarla göle giren fosfor ve azot; su yosunlarının (alglerin) artmasına sebep
olur. İnsan kaynaklı bu ötrofikasyon türüne yapay ötrofikasyon denir.
Aslında ötrofikasyon olayı, bir gölün yaşam süresi boyunca doğal olarak gerçekleşen ancak çok yavaş
işleyen bir süreçtir. Yapay ötrofikasyon ise yavaş işleyen bu süreci hızlandırmaktadır. Ötrofikasyonun
istenmeyen birçok yan etkisi vardır. Mineral zenginliğinden dolayı suda siyanobakteriler ve algler hızla
çoğalır. Suyun ışık geçirgenliği azalır. Su içinde fotosentez yapan diğer canlılar, ışık azlığı yüzünden geli-
şemez. Alglerin yaşam döngüleri kısadır, çok hızlı oluşup öldükleri için suda ayrıştırıcı canlılar hızla ço-
ğalır. Ayrıştırıcılar suyun oksijenini hızla tüketir. Balıklar ve diğer tüketici canlılar oksijensizlikten ölür.
Ayrıştırıcı canlıların daha da artmasıyla gölde kötü kokulu gazlar oluşur. Göl zamanla bataklık hâlini alır.

1. Metindeki bilgilerden hareketle doğal ötrofikasyona "Gölün yaşlanmasıdır." diyebilir miyiz? Gerek-
çeleriyle açıklayınız.

127