Page 143 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

70 BİYOLOJİ 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
3. Metinden hareketle flamingolara Anadolu’da allı turna denmesinin sebebini açıklayınız.
4. Ülkemizin zengin bir biyolojik çeşitliliğe sahip olmasının yararlarını açıklayınız.
5. a) Biyolojik çeşitliliğin azalmasına veya yok olmasına nelerin sebep olduğunu açıklayınız.
b) Ülkemizde nesli tükenen ve tükenme tehlikesi altında olan canlılar var mı? Örnekler veriniz.
6. Yaşadığınız bölgede biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik alınan önlemler nelerdir? Açıklayınız.
7. Yerel yönetimlere, yaşadığınız bölgedeki biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik ne gibi öneriler-
de bulunurdunuz? Açıklayınız.
142
Hazırlayan: Sevgi YAVUZ
Yönerge Aşağıdaki metni okuduktan sonra soruları cevaplayınız.
Sahilde dolaşırken kumların içerisinde güzel kokulu, beyaz çiçekli kum zambakları dikkatinizi çekti mi?
Soğanlarını toplamanız ya da çiçeklerini kopartmanız hâlinde büyük cezalar alabilirsiniz. Çünkü kum
zambakları, nesli koruma altına alınmış türler arasındadır. Habitatları kumlu sahiller olduğu için tatile
gelen insanlar tarafından bilinçli ya da bilinçsiz olarak tahrip ediliyorlar. Yapılan bilimsel çalışmalarda;
radyasyon, yüksek nem, yüksek sıcaklık ve yüksek oranda tuza toleransı olan bu bitkilerin içeriğindeki
kimyasalların tıbbi çalışmalarda kullanıldığı bilinmektedir.
Türkiye’de bu şekilde nesli tehlike altında olan yüzlerce tür mevcuttur. Avrupa’da 3000 endemik tür bu-
lunurken Türkiye’de 3500 endemik tür var. Ülkemiz biyoçeşitlilik ve endemik türler konusunda oldukça
şanslı. Ancak bu durum ülkemizi biyokaçakçılığın merkezi hâline getirmiştir. Yaban hayatı kaçakçılığı,
ekosistemlerin biyolojik çeşitliliğini doğrudan etkiler. Kaçırılan bu türlerin kullanım amaçları şunlardır:
yılan zehiri tıbbi çalışmalarda kullanılmak için, kelebek ve böcek türleri, koleksiyon amaçlı olarak, buğ-
day ise gen çeşitliliği için ülkemizden yurt dışına yasa dışı yollarla çıkarılmaktadır.
Ülkemizde, biyoçeşitliliğin sürekliliği için çalışmalar yapılmaktadır. Gen bankaları kurulmakta ve birçok
ilimizdeki habitatlar milli park olarak koruma altına alınmaktadır. Örneğin Balıkesir’de bulunan Kuş
Cenneti Milli Parkı'nın, en büyük özelliği, Anadolu’dan Avrupa’ya geçen kuşların göç yolları üzerinde
bulunan önemli bir bölge olmasıdır. Deniz kaplumbağalarının (Caretta caretta) üreme bölgesi olan Gök-
su Deltası da koruma altına alınmıştır. Kuş göç yolları araştırılmakta, fotokapanlar kurulmakta ve uydu
takibiyle bölgedeki yaban hayatı izlenmektedir. Orman ve Su İşleri Bakanlığı desteğiyle; Türkiye’nin ilk
yaban hayatı koridorunu oluşturma gibi küçük orman bloklarına sıkışmış canlıların özellikle de bozayı,
kurt, vaşak, karaca ve geyik gibi büyük memeli hayvanların büyük coğrafya boyunca hareket imkânı-
nın artırılması, popülasyonlarının bağlanması ve bölgenin yaban hayatı çeşitliliğinin zenginleşmesi gibi
doğa koruma ve araştırma projeleri devam etmektedir.